Fikcyjna firma: odliczenie VAT z faktury

Przeczytaj także: Zmiana firmy w spółkę kapitałową: podatek VAT

Stan faktyczny
W postępowaniu podatkowym Naczelnik Urzędu Skarbowego ustalił, że podatnik X, dokonując rozliczenia podatku VAT za okres od czerwca do grudnia 2007 r. wykazał jako podatek naliczony, podatek wynikający z faktur wystawionych przez podmiot Y, a następnie odliczył ten podatek od podatku należnego za wskazane miesiące.

W wyniku czynności sprawdzających przeprowadzonych przez organ podatkowy stwierdził, że podmiot Y nie figuruje w ewidencji podatników prowadzących działalność na terenie objętym jego właściwością, nie figuruje także w bazie danych Rejestracji Centralnej Krajowej Ewidencji Podatników, jego NIP nie został wygenerowany w urzędzie skarbowym, a w miejscowości WM brak jest zabudowanej posesji o nr 134, wskazanej w fakturach jako adres ich wystawcy. Również konto bankowe wystawcy okazało się fikcyjne.

Na tej podstawie oraz zważywszy, że podatnik X nigdy nie był w siedzibie podmiotu Y (kontaktował się z nim jedynie przez osobę trzecią), Naczelnik Urzędu Skarbowego uznał, że faktury wystawione przez pomiot Y dokumentują fikcyjne transakcje, a tym samym nie mogą stanowić podstawy do obniżenia kwot podatku należnego za poszczególne miesiące (ze względu na brzmienie art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT).

W konsekwencji organ podatkowy wydał decyzje określające wysokość zobowiązań podatkowych podatnika X za miesiące czerwiec-grudzień 2007 r. Decyzje te zostały utrzymane w mocy przez rozpatrującego odwołanie podatnika X Dyrektora Izby Skarbowej.

Decyzje te podatnik X zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, zwracając uwagę na fakt wykonania wzajemnych zobowiązań wynikających z zawartych umów sprzedaży oraz to, że nabyty towar został następnie odsprzedany kolejnemu kontrahentowi.

Okoliczności te, zdaniem podatnika X, świadczyły o tym, że udokumentowane zakwestionowanymi przez organy podatkowe fakturami transakcje były rzeczywiste i podatnikowi X przysługiwało prawo do odliczenia, wynikającego z tych faktur, podatku naliczonego. Ponadto podatnik X podkreślił, że z uwagi na fakt, iż przy transakcjach z Y pośredniczyła osoba trzecia, nie miał on powodów do wnioskowania, iż kontrahent ten jest nierzetelny, a zatem zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny nie powinien ponosić negatywnych skutków nieuczciwego działania sprzedawcy.

Stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie

Skargi na decyzje organów podatkowych Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie rozważył w wyroku z 22 grudnia 2009 r. (sygn. I SA/Rz 667/09, publ. ). W wyroku tym Sąd wskazał, że przepisy unijne pozwalają państwom członkowskim na wydanie przepisów, które są konieczne do prawidłowego naliczenia i pobrania podatku oraz uniknięcia oszustw podatkowych. Taki też charakter ma art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy o VAT, który to przepis w zakresie w jakim przeciwdziała nadużyciom prawa do dokonania odliczenia został uznany przez Sąd za zgodny z przepisami unijnymi.