Podatek VAT: działalność gospodarcza

Przeczytaj także: Gmina nie zapłaci VAT od opłat za dworzec autobusowy

Art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług mówi, iż podatnikami tego podatku są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Co za tym idzie każdy, kto wykonuje działalność gospodarczą jest podatnikiem VAT (czynnym bądź zwolnionym). W myśl ust. 2 tego artykułu działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z powyższym zatem każde zamierzone działanie podatnika na rzecz innego podmiotu jest tutaj traktowane jako działalność gospodarcza. Ustawodawca wprowadził od tej reguły jednak pewne wyłączenia. Jest to jak najbardziej uzasadnione, w przeciwnym razie bowiem nawet osoby zatrudnione w oparciu o umowę o pracę prowadziłyby działalność gospodarczą w myśl przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Przy wyjątkach, zawartych w art. 15 ust. 3 ustawy o VAT, ustawodawca odwołuje się do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof). I tak za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności:

1. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 updof, tj. przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją
2. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 updof, tj. m.in.:
   • z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych
   • z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi
   • otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek
   • z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
     a) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
     b) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością
   • uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze
   
   - jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich (czyli gdy została zawarta stosowna umowa zawierające powyższe informacje)