Darowizna od teścia a podatek

Przeczytaj także: Ujawnienie niezgłoszonej darowizny pieniężnej lub pożyczki = 20 proc. podatku

Rozpatrzmy następującą sytuację: Teść darował na początku 2010 r. zięciowi kwotę 40 000 zł. Ten otrzymane pieniądze od razu przeznaczył na budowę domu. Jest to pierwsza darowizna otrzymana od teścia w okresie ostatnich 5 lat. Wcześniej nie otrzymał on także żadnych darowizn od innych osób (w tym członków rodziny). Od jakiej kwoty należy zapłacić podatek od spadków i darowizn oraz jaka będzie jego ostateczna wysokość?

Aby prawidłowo ustalić wskazany wyżej podatek, w pierwszej kolejności należy określić, do której grupy podatkowej zaliczony jest nabywca (obdarowany). Dokonuje się tego wg osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Powyższe zostało uregulowane w art. 14 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przepis ten wyróżnia 3 grupy podatkowe, gdzie teściowe znaleźli się w pierwszej z nich (tutaj zalicza się w sumie małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów).

Znając grupę podatkową, w pierwszej kolejności możemy określić przysługujące zwolnienia, a następnie ustalić podstawę opodatkowania oraz wysokość obowiązujących stawek podatku (te bowiem także są różne w zależności od tego, z którą grupą podatkową mamy do czynienia), co pozwoli na prawidłowe określenie wysokości należnego podatku od otrzymanej darowizny.

W naszym przypadku będą mieć zastosowanie dwa przepisy ograniczające ostateczną wysokość podatku. Pierwszym z nich jest art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy, który mówi, iż w stosunku do nabywcy zaliczonego do I grupy podatkowej opodatkowaniu podlega nabycie własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę 9 637 zł.

Tym samym podstawa obliczenia podatku o kwotę tę nam się zmniejsza. Na tym jednak nie koniec. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się z tego podatku nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9 637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19 274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami.

W związku z tym wartość darowizny podlegającej opodatkowaniu w naszym przypadku wyniesie: 40 000 zł – 19 274 zł = 20 726 zł.

Od powyższej kwoty należy policzyć podatek wg odpowiednich stawek. Te, w przypadku pierwszej grupy podatkowej wynoszą (art. 15 ust. 1 ustawy):

• 3 % - do kwoty 10 278 zł
• 308 zł 30 gr i 5 % nadwyżki ponad 10 278 zł – do kwoty 20 556 zł
• 822 zł 20 gr i 7 % nadwyżki ponad 20 556 zł

Podatek od spadków i darowizn jaki będzie musiał zapłacić zięć wyniesie zatem:
822,20 zł + 7% x (20 726 zł – 20 556 zł) = 822,20 zł + 7% x 170 zł = 822,20 zł + 11,90 zł = 834,10 zł