Transport międzynarodowy poza Polską: stawka VAT

Przeczytaj także: 5% stawka VAT na usługi kurierskie bądź pocztowe?

Rozpatrzmy następującą sytuację: Polski przewoźnik wykonał transport towaru z Litwy do Ukrainy na zlecenie innej polskiej firmy. Transport ten nie przebiegał przez terytorium Polski. Przewoźnik posiada list przewozowy CMR oraz dokument celny potwierdzający wywóz towaru poza terytorium UE. Jaką stawkę VAT należy tutaj zastosować?

Przede wszystkim konieczne jest określenie miejsca opodatkowania wykonanej usługi. Zgodnie z art. 28b ustawy o VAT miejscem tym (w przypadku gdy usługobiorcą jest podatnik) jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę bądź stałe miejsce zamieszkania. Co za tym idzie, ponieważ usługa została wykonana na zlecenie polskiej firmy, miejscem jej opodatkowania jest terytorium Polski.

Usługi transportowe towarów co do zasady są opodatkowane 22% stawką podatku VAT. Tutaj ustawodawca przewidział jednak pewien wyjątek. Zgodnie bowiem z art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT, stawkę podatku w wysokości 0% stosuje się do usług transportu międzynarodowego. Transportem takim jest z kolei (art. 83 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT) przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:
a) z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty,
b) z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,
c) z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt),
d) z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju.

Powyższe przepisy wymagają zatem, iż aby uznać dany transport towarów za transport międzynarodowy, do którego ma zastosowanie stawka podatku w wysokości 0%, przynajmniej na pewnym odcinku jego trasa musi przebiegać przez terytorium Polski. W naszym przypadku warunek ten nie jest spełniony (przewóz towarów w całości miał miejsce na terytorium innych krajów). Nie oznacza to jednak, że do wykonanej usługi trzeba będzie zastosować stawkę 22%. Jak bowiem mówi §8 ust. 1 pkt 3 lit. a) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się również do usług transportu towarów z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty, świadczonych na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy będącego usługobiorcą tych usług, posiadającego na terytorium kraju siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub stałe miejsce prowadzenia działalności, jeżeli transport ten wykonywany jest w całości poza terytorium kraju.

Warunki wskazane w §8 ust. 1 pkt 3 lit. a) rozporządzenia w naszym przypadku zostały spełnione: usługobiorcą jest polska firma, transport rozpoczął się na terytorium państwa członkowskiego i zakończył na terytorium kraju trzeciego. Co za tym idzie, jeżeli przewoźnik posiada stosowne dokumenty potwierdzające ten transport (określone w art. 83 ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT), ma prawo zastosować do tej usługi stawkę podatku VAT w wysokości 0%.

Na zakończenie dodajmy, że §8 ust. 1 pkt 3 lit. b) przewiduje tę stawkę podatku dla sytuacji odwrotnej do opisanej wyżej, tj. transportu towarów z kraju trzeciego na terytorium kraju unijnego innego niż Polska.