Faktura zaliczkowa: kiedy VAT w koszty firmy?

Przeczytaj także: Faktura zaliczkowa z odliczeniem VAT ale bez kosztów podatkowych

Rozpatrzmy następujący przypadek: W listopadzie 2010 r. przedsiębiorca (czynny podatnik VAT wykonujący jedynie czynności opodatkowane, dla celów podatku dochodowego prowadzi księgę przychodów i rozchodów metodą uproszczoną) w związku z wyjazdem w celach biznesowych zarezerwował miejsce w hotelu i wpłacił zaliczkę z tego tytułu. W tym samym miesiącu otrzymał fakturę zaliczkową na powyższe. Rezerwacja dotyczyła miesiąca grudnia. Czy podatek VAT wynikający z tej faktury może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu w dacie wystawienia faktury?

Art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że co do zasady nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodu podatku od towarów i usług. W dalszej części tego przepisu czytamy jednak, że kosztem uzyskania przychodów jest jednak podatek
– jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
– w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

W naszym przykładzie ewentualne zastosowanie będzie miał drugi z myślników (jako że przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT). Konieczne jest zatem odpowiedzenie na pytanie, czy podatek VAT od rozpatrywanej usługi nie podlega odliczeniu.

Art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług mówi, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób.

W związku z powyższym nasz przedsiębiorca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów podatek VAT od usługi hotelowej (w postaci noclegu), wynikający z otrzymanej faktury zaliczkowej, który nie podlega odliczeniu.

Pozostaje jeszcze do wyjaśnienia kwestia, kiedy VAT ten do kosztów będzie mógł być zaliczony. Należy pamiętać, że sama wpłata zaliczki, czy też otrzymanie faktury zaliczkowej (nawet w sytuacji, gdy mamy do czynienia z zaliczką 100-procentową) nie jest podstawą do ujęcia danego wydatku w kosztach uzyskania przychodu. Zdaniem autora ta sama zasada dotyczy niepodlegającego odliczeniu podatku VAT. Podatek ten stanie się kosztem uzyskania przychodu (podobnie jak i wartość netto od nabytej usługi noclegowej) dopiero w momencie wykonania usługi, której dotyczy, czyli w miesiącu grudniu 2010 roku.