Nie zawsze zaliczka = obowiązek podatkowy w VAT

Przeczytaj także: Kaucja gwarancyjna a obowiązek podatkowy w VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka przyjmuje wpłaty od klientów na poczet przyszłych dostaw w celu otwarcia tzw. limitu kredytowego. Wpłacona kwota wyznacza limit, w ramach którego klient może składać zamówienia i kupować towary. W chwili wpłaty brak jest określonego towaru, na zakup którego miałaby zostać ona przeznaczona. W jej ramach klient może nabywać dowolne towary z asortymentu spółki, które mogą różnić się rodzajem, ilością, ceną jednostkową, miejscem odbioru, a także terminem realizacji dostawy. Następnie jest składane zamówienie, w celu wskazania zapotrzebowania na określony asortyment towarów, datę i miejsce dostawy. Zamówienie takie wskazuje jednak szacowaną ilość towarów, jakiej będzie potrzebował klient. Konkretna ilość jest określona dopiero w chwili ich załadunku. Od momentu złożenia zamówienia do momentu wydania towarów upływa około 1-2 dni. Kolejnym etapem jest wydanie zamówionych towarów, w ramach którego spółka dokonuje ich załadunku i transportu do miejsca przeznaczenia. Dopiero tutaj następuje konkretyzacja zamówienia. Zadano pytanie, kiedy w takiej sytuacji powstaje obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Regulacje dotyczące momentu postania obowiązku podatkowego ustawodawca zawarł w treści art. 19 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.). W ust. 1 przedmiotowego artykułu, wskazano ogólną zasadę, w myśl której obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Z kolei w ust. 4 tego artykułu wskazano, że jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usług.

Stosownie do ust. 11 powyższego artykułu, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Należy zauważyć, że w treści ustawy o podatku od towarów i usług ustawodawca nie zdefiniował pojęć „zaliczka”, czy „przedpłata”. W związku z tym należy odwołać się do ich znaczenia językowego, stosując wykładnię literalną. Zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego PWN”, „zaliczka” oznacza część należności wpłacanej lub wypłacanej z góry na poczet należności. Natomiast przez „przedpłatę” należy rozumieć określoną sumę pieniędzy, stanowiącą część ceny towaru lub usługi, wpłacaną z góry w celu uzyskania gwarancji zakupu lub wykonania usługi w określonym terminie. Biorąc pod uwagę powyższe oraz przepisy ustawy o podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że zaliczka występuje, gdy wpłata następuje na poczet przyszłej dostawy towarów lub przyszłego wykonania usługi przed faktyczną dostawą lub faktycznym wykonaniem usługi. W konsekwencji zarówno zaliczka, jak również przedpłata na poczet przyszłej należności musi być powiązana z konkretną transakcją.

Analizując przedstawione uregulowania prawne w kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, iż opodatkowanie wpłat otrzymanych przed dostawą towarów może nastąpić jedynie w przypadku, gdy Spółka będzie w stanie powiązać (przyporządkować) dokonaną wpłatę z konkretnym zamówieniem (konkretną dostawą), czyli skonkretyzowanym towarem. Warunku tego nie będzie spełniała kwota wpłacona przez klienta w momencie gdy przeznaczona jest jedynie w celu otwarcia tzw. limitu kredytowego. Jednocześnie należy zauważyć, że Spółka będzie posiadała informacje dotyczące rodzaju towaru oraz jego ilości w momencie złożenia zamówienia przez klienta. W tym momencie wpłacona kwota – w całości lub w części – z kwoty stanowiącej tzw. limit kredytowy stanie się zaliczką na poczet przyszłej dostawy.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że obowiązek podatkowy powstanie w momencie złożenia przez klienta zamówienia tj. z chwilą zaliczenia (zadysponowania) kwoty na poczet konkretnej sprzedaży, a nie - jak wskazała Spółka - w momencie wystawienia faktury dokumentującej wydanie towarów.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów