Członek zarządu a nieodpłatne świadczenia

Przeczytaj także: "Darmowa" rada nadzorcza a podatek dochodowy

Jeżeli zatem świadczeniu członka Zarządu towarzyszyć będzie jakieś świadczenie drugostronne ze strony spółki, nie powstanie nieodpłatne świadczenie stanowiące przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Ryzyko uznania czynności zarządczych członka Zarządu za nieodpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie powstanie zatem, jeśli członkowie Zarządu za swoje czynności zarządcze będą otrzymywać wynagrodzenie wynikające przykładowo z uchwały wspólników, Regulaminu Zarządu, samej umowy spółki czy też innych regulacji wewnętrznych obowiązujących w spółce.

W w/w wyroku z dnia 10 maja 2006 r. Naczelny Sąd Administracyjny podniósł także, iż ryzyko uznania czynności zarządczych za nieodpłatne świadczenie nie powstaje także w sytuacji, gdy członek zarządu spółki jest jednocześnie jej wspólnikiem. Wspólnikowi posiadającemu udziały w spółce z o.o. przysługują bowiem z tego tytułu określone prawa majątkowe (np. prawo do dywidendy, możliwość osiągnięcia przychodu z odpłatnego zbycia udziałów w spółce lub z umorzenia udziałów, prawo do części majątku spółki, który pozostanie po zaspokojeniu wierzycieli w razie likwidacji spółki). Oznacza to, iż zarządzanie spółką, nawet jeżeli następuje bez wynagrodzenia, może przynieść wspólnikowi wymierne korzyści ekonomiczne. Wspólnik jest zainteresowany osiąganiem zysku przez spółkę i zwiększaniem wartości jej majątku, gdyż prawo do udziału w zyskach spółki stanowi u niego źródło przychodów. W takim przypadku wystąpi zatem świadczenie drugostronne, wykluczające tym samym nieodpłatność świadczenia pracy z tytułu członka zarządu.

Podobny pogląd znalazł również odzwierciedlenie w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 4 kwietnia 2002 r. (nr PB4/AK-031-23/02). Odnosząc się do opodatkowania świadczeń wspólników na rzecz spółki kapitałowej, resort finansów uznał, iż: „W przypadku tego rodzaju świadczeń wspólników na rzecz spółki nie można uznać, że spółka uzyskała nieodpłatne świadczenie, nawet jeżeli nie zostało określone z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie wspólników. W takim bowiem przypadku wynagrodzeniem wspólnika jest prawo do udziału w zysku tej osoby prawnej”.

Ryzyko powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia nie powstanie albo przynajmniej będzie minimalne w sytuacji, gdy ta sama osoba - pracownik spółki matki będzie jednocześnie członkiem Zarządu spółki zależnej, ale:

1. wynagrodzenie płacone przez spółkę matkę będzie dzielone na wynagrodzenie za czynności wykonywane dla spółki matki oraz dla jej spółek zależnych lub też
2. spółka zależna będzie wypłacać spółce matce z powyższego tytułu odpowiednie wynagrodzenie.

Natomiast w sytuacji, gdy pracownicy spółki matki będący jednocześnie członkami zarządu w spółkach zależnych nie otrzymują za wykonywane przez siebie czynności zarządcze w spółce zależnej jakiegokolwiek wynagrodzenia od spółek zależnych, a wynagrodzenie z tytułu stosunku pracy wypłacane przez spółkę matkę nie jest zaś dzielone na wynagrodzenie za czynności wykonywane dla spółki matki oraz dla jej spółek zależnych, istnieje duże ryzyko uznania przez organy podatkowe, iż po stronie spółki zależnej występuje z tego tytułu nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (tak: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 8.11.2007 r., IP-PB3-423-60/07-4/AG).

Reasumując, w sytuacji, gdy członek Zarządu nie będzie otrzymywać – tytułem wykonywanych przez siebie czynności zarządczych - żadnego innego świadczenia ekwiwalentnego od spółki kapitałowej, istnieje duże ryzyko uznania pracy takiego członka Zarządu przez organy podatkowe za nieodpłatne świadczenie, stanowiące przychód spółki, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r., nr 54, poz. 654 z późn. zmianami).
2. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94, poz. 1037).