Prezenty dla klientów a rozliczenie VAT

Przeczytaj także: Negatywne i pozytywne zmiany w ustawie o VAT na 2013 r.

Przypomnijmy, przed dniem 01 kwietnia 2011 r. art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług wskazywał, że przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Powyższe generowało pomiędzy podatnikami a fiskusem spór, czy za dostawę towarów należy np. uznać nieodpłatne przekazanie kontrahentowi, ale na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, towarów o wartości przykładowo 200 zł, czyli w wysokości która nie pozwalała ich zaliczyć do tzw. prezentów o małej wartości.

Zdaniem organów podatkowych takie przekazania winny być opodatkowane podatkiem VAT. Zdaniem podatników oraz sądów administracyjnych nie. Przykładem może być tutaj interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 04.05.2011 r. nr ILPP1/443-7/10/11-S/MK, w której to wskutek wyroku WSA organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem podatnika, że nieodpłatne przekazanie towarów na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Spory takie nie będą występować obecnie. A to dlatego, że z dniem 01 kwietnia 2011 r. nowelizacji uległ art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Obecnie przepis ten stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa , w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Ustawodawca usunął zatem z niego tę część, która wyłączała z opodatkowania towary przekazane nieodpłatnie w związku z prowadzonym przedsiębiorstwem. Co do zasady zatem każde nieodpłatne przekazanie towaru obecnie jest opodatkowane podatkiem VAT.

Przepisu art. 7 ust. 2 nie stosuje się jednak do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek. Tak było i jest nadal. Przez prezenty o małej wartości rozumie się tutaj natomiast przekazywane przez podatnika jednej osobie towary(art. 7 ust. 4 ustawy o VAT):
1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
2) których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

I właśnie w stosunku do punktu pierwszego powstają nowe wątpliwości po zmianie przepisów. Wskazany w nim limit odnosi się bowiem do rocznej wartości przekazanych nieodpłatnie towarów. Nowelizacja art. 7 ust. 2 ustawy o VAT miała natomiast miejsce w 1 kwietnia 2011 r. (czyli w trakcie roku). Co za tym idzie podatnicy, którzy stosowali się do orzecznictwa sądowego, w przypadku nieodpłatnych przekazań ale na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie prowadzili jednocześnie ewidencji określonej w art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT (czyli osób obdarowanych, jeżeli cena jednostkowa przekazanego prezentu przekraczała 10 zł).

Powstaje tu pytanie, jak ustalić, czy limit dla prezentów małej wartości przekazanych jednej osobie (100 zł) w roku 2011 został bądź kiedy ewentualnie zostanie przekroczony, skoro za pierwsze trzy miesiące roku nie była prowadzona ewidencja (jako że nie było takiej potrzeby)? Czy w związku z tym podatnicy powinni podjąć działania zmierzające do stworzenia takiej dokumentacji za ten okres, a gdy nie będzie to możliwe próbować określić wartość przekazanych nieodpłatnie towarów w inny sposób?

Zdaniem autora w takiej sytuacji sensownym rozwiązaniem wydaje się zaprowadzenie stosownej ewidencji oraz uwzględnianie w niej oraz limicie towarów przekazywanych od dnia 1 kwietnia 2011 r. Trudno bowiem wymagać od podatnika prowadzenia ewidencji, gdy nie ma takiej potrzeby zgodnie z literą prawa oraz karać go za ewentualny brak takiej ewidencji. Niestety nie wiemy, jak do powyższego podejdą organy podatkowe.