Usługi szkoleniowe: moment powstania przychodu

Przeczytaj także: Sprzedaż samochodu: zwrot AC i OC a przychód firmy

Według "Popularnego słownika języka polskiego" (pod redakcją prof. Bogusława Dunaja - Wydawnictwo Wilga), "przedpłata" oznacza określoną sumę pieniędzy, stanowiącą część ceny towaru lub usługi, wypłaconą z góry w celu uzyskania gwarancji zakupu lub wykonania usługi w określonym terminie; z kolei "zaliczka" - to część pieniędzy wpłaconych lub wypłaconych na poczet czegoś.

Wcześniejsze otrzymanie należności (przed ostatecznym wykonaniem usługi) nie zawsze jednak oznacza zaliczkę lub przedpłatę, która nie powoduje powstania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.
O kwalifikacji otrzymanej zapłaty, jako przychodu podatkowego lub jako zaliczki (przedpłaty), decyduje bowiem charakter tej zapłaty.

Organy podatkowe w swych wyjaśnieniach podkreślają, że przysporzenie uważane za przychód podatkowy musi mieć charakter definitywny, podczas gdy zaliczka (przedpłata) nie ma takiego charakteru - ze względu na każdorazową możliwość jej zwrotu przed terminem wykonania usługi, na poczet której została wpłacona.

Fakt, że dana wpłata stanowi zaliczkę (przedpłatę) na poczet konkretnej usługi, która zostanie wykonana w następnym okresie sprawozdawczym, powinien zatem wynikać z postanowień zawartej przez strony umowy i znajdować odzwierciedlenie w treści dokumentacji. Tak stwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 25 listopada 2010 r., nr IBPBI/1/415-862/10/AB, jak również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 5 maja 2010 r., nr IPPB1/415-120/10-3/ES.

Z pytania wynika, że niektórzy uczestnicy szkoleń z góry uiszczają całość opłaty za kurs (na jego początku lub przed jego rozpoczęciem), przy czym wpłata ma charakter ostateczny i definitywny, a nie zaliczkowy. W tym stanie rzeczy omawiany przepis art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PDOF nie ma zastosowania, a w konsekwencji wpłata ta stanowi przychód z działalności gospodarczej.

Trzeba zauważyć, że w rozpatrywanej sytuacji nie znajduje również zastosowania wspomniany wcześniej przepis szczególny art. 14 ust. 1e ustawy o PDOF, który określa moment powstania przychodu przy tzw. usługach ciągłych. Warunkiem zastosowania tej regulacji jest bowiem ustalenie przez strony umowy okresów rozliczeniowych - okoliczność ta jednak nie zachodzi w przedstawionym w pytaniu stanie faktycznym.

Podsumowując:
W sytuacji przedstawionej w pytaniu ma zastosowanie ogólna reguła wyrażona w art. 14 ust. 1c ustawy o PDOF. Oznacza to, że:

• opłaty dokonywane przez uczestników kursów (zarówno w całości, jak i w ratach) stanowią przychód należny z prowadzonej przez Czytelnika działalności gospodarczej, w momencie ich otrzymania,
• w przypadku, gdy do dnia zakończenia kursu (tj. wykonania usługi) któryś z uczestników kursu nie wniesie należnych opłat, to przychód w wysokości wynikającej z umowy powstanie z dniem zakończenia tego kursu (tj. wykonania usługi), niezależnie od faktycznego uregulowania należności.

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.