Cudzoziemiec a księga przychodów i rozchodów

Przeczytaj także: Działalność gospodarcza cudzoziemca a księga podatkowa

W art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nałożył na osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (z pewnymi wyjątkami), albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami.

W art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości z kolei zawarto, że do stosowania przepisów tej ustawy są obowiązani osoby zagraniczne, oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Art. 5 pkt 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej mówi z kolei, że osobą zagraniczną jest:
a) osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego,
b) osoba prawna z siedzibą za granicą,
c) jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną posiadająca zdolność prawną, z siedzibą za granicą.

Tym samym, na tle przytoczonych przepisów każda osoba, która nie posiada polskiego obywatelstwa jest traktowana jako osoba zagraniczna i w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski jest zobowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych – nie może korzystać z uproszczonych ewidencji.

Powyższe przepisy nie przewidują wyjątków od tej zasady. Nie oznacza to jednak, że ich nie ma. Odstępstwo od niej dotyczy obywateli innych państwa członkowskich Unii Europejskiej, co wynika wprost z traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Istotne są tutaj dwa artykuły tego traktatu.

Art. 18 zdanie pierwsze traktatu stanowi, że „W zakresie zastosowania Traktatów i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które one przewidują, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową.”

Art. 49 traktatu mówi natomiast, że „Ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego Państwa Członkowskiego na terytorium innego Państwa Członkowskiego są zakazane w ramach poniższych postanowień. Zakaz ten obejmuje również ograniczenia w tworzeniu agencji, oddziałów lub filii przez obywateli danego Państwa Członkowskiego, ustanowionych na terytorium innego Państwa Członkowskiego.

Z zastrzeżeniem postanowień rozdziału dotyczącego kapitału, swoboda przedsiębiorczości obejmuje podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek, jak również zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami, a zwłaszcza spółkami w rozumieniu artykułu 54 akapit drugi, na warunkach określonych przez ustawodawstwo Państwa przyjmującego dla własnych obywateli.”

Co za tym idzie, traktat zabrania dyskryminacji osób będących obywatelami innego państwa członkowskiego aniżeli Polska m.in. na gruncie prowadzenia działalności gospodarczej. Należy przy tym pamiętać, że prawo wspólnotowe ma pierwszeństwo przed prawem krajowym państwa członkowskiego. Tym samym cudzoziemcy z innych krajów UE winni być traktowani tak samo, jak podmioty krajowe.

W związku z powyższym obywatel innego państwa członkowskiego, który postanowi prowadzić firmę w Polsce, nie ma obowiązku od samego początku prowadzenia ksiąg rachunkowych. Może skorzystać z ewidencji uproszczonych, czyli np. zaprowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów. Dopiero po przekroczeniu określonego w ustawie o rachunkowości limitu będzie on zobowiązanych do zaprowadzenia ksiąg rachunkowych

---

art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości stanowi, że osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mogą stosować zasady rachunkowości określone ustawą również od początku następnego roku obrotowego, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro. W tym przypadku osoby te lub wspólnicy przed rozpoczęciem roku obrotowego są obowiązani do zawiadomienia o tym urzędu skarbowego, właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym.