Majątek odrębny a podatek dochodowy

Przeczytaj także: Wspólność majątkowa małżonków

Odpowiedzi na powyższe pytanie nie da się udzielić w oparciu jedynie o ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych. Trzeba tutaj sięgnąć do innych przepisów regulujących zasady ustalania własności majątku w przypadku małżonków, czyli do ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej KRO).

Przede wszystkim należy pamiętać o regule zawartej w art. 31 KRO, która to mówi, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku wspólnego należą w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, czy środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą natomiast m.in. (art. 33 KRO) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił, czy przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Dalsze przepisy KRO mówią, że uprawnienia właścicielskie obojgu małżonkom przysługują jedynie w stosunku do majątku wspólnego. Oboje małżonkowie są tutaj obowiązani współdziałać w zarządzie tym majątkiem, w tym m.in. udzielać sobie wzajemnie informacji o jego stanie. Każdy z małżonków może także samodzielnie zarządzać tym majątkiem, chyba że przepisy KRO stanowią inaczej. Warto podkreślić, że w przypadku tego majątku potrzebna jest zgoda drugiego małżonka do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków, zbycia budynku tudzież lokalu itp. Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.

Powyższe nie odnosi się jednak do majątku osobistego. W takim przypadku uprawnienia właścicielskie przysługują tylko jednemu z małżonków. W stosunku do tego majątku jeden z małżonków może wykonywać różnego rodzaju czynności (w tym wymienione w poprzednim akapicie) bez zgody drugiego z małżonków.

Ponieważ uprawnienia w zakresie prawa własności majątku odrębnego przysługują tylko jednemu z małżonków, to także ewentualne skutki w podatku dochodowym w przypadku zbycia majątku osobistego także będą dotyczyć tylko jednego małżonka, którym jest ich właściciel.