Sprzedaż samochodu a zwolnienie podmiotowe z VAT

Przeczytaj także: Utrata zwolnienia z VAT gdy sprzedaż samochodu?

Podatnicy, którzy uzyskują niewielkie obroty, mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT (w 2011 r. limit obrotów dla ww. zwolnienia wynosi 150.000 zł). Do powyższego limitu nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów (odpłatnego świadczenia usług):

1. zwolnionych od podatku,
2. które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Ze zwolnienia podmiotowego z VAT - na podstawie art. 113 ust. 13 ustawy o VAT - nie mogą jednak korzystać podatnicy, którzy m.in. dokonują dostawy towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym (z pewnymi wyjątkami, które nie mają tu zastosowania). Samochody osobowe, choć nie są uznawane za towary akcyzowe, to jednak w pewnych okolicznościach ich sprzedaż (nabycie) podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, co wynika z art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011 r. nr 108, poz. 626 ze zm.).

Przykładowo - zakup samochodu osobowego w innym kraju Unii i jego przywóz do Polski jest czynnością podlegającą akcyzie, ale sprzedaż tego pojazdu w kolejnej fazie obrotu opodatkowaniu tym podatkiem już nie podlega (jednofazowość opodatkowania). Stąd pojawia się pytanie - czy skoro sprzedaż samochodu nie jest opodatkowana podatkiem akcyzowym, może ona wpłynąć na utratę prawa do zwolnienia podmiotowego z VAT? Organy podatkowe uznają, że tak. Przykładowo - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 2 września 2010 r., nr IPPP2/443-364/10-2/JW, uznał, że z racji tego, iż samochód osobowy jest towarem podlegającym opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, to jego sprzedaż powoduje utratę prawa do zwolnienia podmiotowego z VAT. Nie jest w tym przypadku istotna wartość sprzedaży ani fakt, czy przedmiotowy samochód stanowił u podatnika środek trwały. Nie jest również ważne, że ta konkretna transakcja nie jest opodatkowana akcyzą.

Przed dokonaniem sprzedaży tego samochodu podatnik powinien zatem dokonać rejestracji na potrzeby VAT i rozliczyć podatek według zasad ogólnych (z pewnym wyjątkiem, o którym piszemy w dalszej części tego opracowania).

Stanowisko to popierają również sądy, czego przykładem może być wyrok WSA w Szczecinie z 15 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Sz 545/10 (orzeczenie nieprawomocne), a także wyrok WSA w Bydgoszczy z 21 listopada 2007 r., sygn. akt I SA/Bd 648/07 (orzeczenie prawomocne). W tym ostatnim wyroku sąd uznał, że okoliczność, czy w konkretnej sprawie sprzedaż samochodu podlegała podatkowi akcyzowemu nie ma decydującego znaczenia. Istotny jest sam fakt, iż przedmiotem dostawy był towar akcyzowy (wyrok dotyczył stanu prawnego obowiązującego do 28 lutego 2009 r., gdy na mocy ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym samochody osobowe były uznawane za wyroby akcyzowe). Podobne stanowisko zaprezentował również NSA w wyroku z 21 lutego 2008 r., sygn. akt I FSK 239/07 (orzeczenie prawomocne). Wprawdzie wyrok ten dotyczy regulacji obowiązujących do 30 kwietnia 2004 r., lecz pozostaje on aktualny również w obecnym stanie prawnym.