Przewóz pracowników = świadczenia pracownicze?

Przeczytaj także: Bezpłatny przewóz pracowników a ich przychód podatkowy

Niektórzy pracodawcy decydują się na sfinansowanie swoim pracownikom możliwości skorzystania przez nich z zorganizowanej, grupowej formy transportu. Spółki opłacają firmy transportowe, które przywożą pracowników do pracy i z powrotem do miejsca zamieszkania specjalnymi autobusami kursującymi w ściśle określonych porach, w ramach ustalonych tras przejazdu. Bardzo często jest to jedyna możliwość, aby osoby te mogły wykonywać świadczenie pracy. Kwestią sporną, wynikającą z takiej oferty, jest opodatkowanie wartości oferowanego świadczenia. Ciężko jest jednoznacznie stwierdzić, czy możliwość korzystania z nieodpłatnej formy transportu powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Interpretacje podatkowe niejednoznaczne
Przeglądając indywidualne interpretacje podatkowe podatnik może spotkać się z tym problemem. Niestety, i tu pojawiają się sprzeczne opinie na temat tego, czy możliwość transportu do pracy autobusami i busami finansowanymi przez pracodawcę powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Chociaż w ostatnim czasie przeważają te niekorzystne dla podatników zakładające opodatkowanie takiego świadczenia.

W myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami podlegającymi opodatkowaniu są wartości nieodpłatnych świadczeń otrzymywanych przez osoby fizyczne. Świadczenia te powinny być wycenione w cenach zakupu lub cenie rynkowej stosowanej przy świadczeniu usług tego samego rodzaju. Z drugiej jednak strony, bardzo ciężko jest jednoznacznie wycenić wartość usługi oferowanej konkretnym pracownikom, jeżeli wsiadają oni w różnych miejscach oraz podróżują nieregularnie ze względu na pracę w systemie zmianowym.

Przychodem jest wartość otrzymanych świadczeń pracowniczych
Ponadto istnieje wątpliwość, czy fakt oferowanej możliwości korzystania z transportu opłaconego przez pracodawcę powinno się traktować na równi z otrzymanym świadczeniem. Prawo podatkowe zakłada, iż dla opodatkowania nieodpłatnych świadczeń konieczne jest ich otrzymanie. Możliwość skorzystania z dojazdu do pracy środkiem transportu opłaconym przez pracodawcę, wcale nie oznacza, że pracownik musi z niej skorzystać.

Wartość świadczeń powinna być spersonalizowana
Podatnik powinien również pamiętać, że w sytuacji, kiedy nie można jednoznacznie określić wartości świadczeń, a także przyporządkować ich konkretnemu pracowników, i ze względu na opłatę za transport wnoszącą ryczałtowo za wszystkich pracowników – brak jest podstaw do ustalenia kwoty przychodu uzyskanego z tytułu finansowania przez pracodawcę kosztów dojazdu i powrotu z pracy.

Każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie
Biorąc pod uwagę powyższe nieścisłości, nie można jednoznacznie stwierdzić, czy możliwość korzystania z opłaconego przez pracodawcę dowozu do pracy, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Jest to kwestia, którą należy rozpatrywać indywidualnie w każdym przypadku.

Należy jednak zwrócić uwagę, że coraz częściej podkreśla się zarówno w wydawanych interpretacjach podatkowych, jak również w orzecznictwie, że przychód u pracownika powstanie nawet jeśli ten z takiego transportu nie skorzystał, a jedynie miał taką możliwość.

Można jednak wskazać orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego (z 18 maja 2011r., sygn. II FSK 22/10) korzystne dla podatników. Zdaniem składu orzekającego podatnik powinien pamiętać, że w sytuacji, gdy faktycznie nie istnieje możliwość przypisania danemu pracownikowi konkretnej kwoty otrzymanego nieodpłatnego świadczenia – nie występuje konieczność opodatkowania świadczenia. Należy jednak podkreślić, że wszystko zależy od postępowania dowodowego.

Co powinien zrobić podatnik?
Jeżeli podatnik nie jest w stanie ocenić czy pracownik otrzymuje przychód czy też nie, a chce mieć jednocześnie pewność co do prawidłowości swoich rozliczeń podatkowych powinien postarać się o interpretację w swojej indywidualnej sprawie.


Iwona Cackowska, Elżbieta Węcławik