eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiAktualności podatkowe › Przestępstwa podatkowe: podatek VAT

Przestępstwa podatkowe: podatek VAT

2011-09-26 12:18

Przeczytaj także: O 20% kontroli podatkowych więcej w 2022 r. niż w latach pandemicznych


Kilka przykładów z działalności urzędów kontroli w 2010 r.
  • Polscy inspektorzy kontroli skarbowej we współpracy ze służbami podatkowymi Austrii, Niemiec i Holandii zakończyli podatkowo przestępczą działalność Polaka z austriackim paszportem, który dla takiej działalności stworzył sieć powiązanych podmiotów gospodarczych, każdy w innym kraju. Niektóre importowały podzespoły z Chin, inne składały urządzenia elektroniczne, kolejne zajmowały się dystrybucją. Każdy z podmiotów dowodził, że nie ciąży na nim obowiązek rozliczania się z VAT, tylko na jego zagranicznym partnerze. W efekcie podatku nie płacił żaden z podmiotów. Służby kontrolne, wszystkich państw zainteresowanych tą sprawą, jednocześnie przeprowadziły kontrolę we wszystkich należnych do podatnika podmiotach gospodarczych, co skutkowało ustaleniem roszczeń w podatku VAT w Austrii na kwotę 8,6 mln euro oraz w Polsce na ponad 2,5 mln zł.
  • Polski „przedsiębiorca” utworzył sieć fikcyjnych firm zagranicznych, które nabywały stal od producenta polskiego i deklarowały wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. W rzeczywistości towar nigdy nie opuścił obszaru Polski i był sprzedawany w kraju nawet po cenach niższych od cen producenta. W celu udokumentowania źródła pochodzenia wyrobów stalowych podatnik posługiwał się fałszywymi fakturami. Współpraca inspektorów kontroli skarbowej, Policji i Prokuratury z administracjami podatkowymi kilku państw UE doprowadziła do zakończenia sprawy. Organ kontroli skarbowej zażądał 3,5 mln zł zwrotu Skarbowi Państwa z tytułu stwierdzonego przestępstwa w podatku VAT.
  • Firma wprowadzała do obrotu gospodarczego złom metali kolorowych niewiadomego pochodzenia. W trakcie kontroli inspektorzy ustalili, że ten obrót handlowy był dokumentowany fikcyjnymi fakturami. Podmiot ten nie posiadał stosownych zezwoleń, nie miał siedziby ani nie potrafi ł wskazać miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. W rzeczywistości podmiot ten był jedynie dostawcą fikcyjnych faktur dla kontrolowanej firmy. Organ kontroli skarbowej określił zaniżenie zobowiązania wobec budżetu państwa z tytułu podatku VAT na kwotę 8,2 mln zł.
Mechanizm oszustwa w zakresie podatku VAT opiera się na tzw. znikającym podatniku i firmie przyjmującej rolę pośrednika „bufora” w kierowanej przez organizatorów karuzeli, czyli najwyżej kilkoma operacjami handlowymi również w obrocie wewnątrzwspólnotowym. Oszustwo zazwyczaj rozpoczyna „znikający podatnik” poprzez wprowadzenie do obrotu handlowego faktur, które nie odzwierciedlają faktycznego zdarzenia gospodarczego („puste faktury”).

Dalszy obrót nadzorowanego towaru (usługi) przeważnie istniejącego tylko na wykazie „pustej faktury”, wykonują pośrednicy „bufory”, w większości świadomi uczestnicy oszukańczego procederu. W przestępczej grupie w „karuzelowym” cyklu rozchodzą się „puste faktury”, których część w dalszej lub kolejnej operacji wystawiają firmy „słupy” lub nawet wieloletnie „śpiochy” utrzymywane często dla jednej transakcji handlowej, czyli wystawienia jednej, dwóch faktur. Dla organizatorów takich oszustw ważny jest czas operacji i kamuflaż, spieszą się, aby „karuzele” nieistniejących zdarzeń handlowych rozprzestrzenić i oddalić od własnego miejsca funkcjonowania. Najważniejsze to „zadbać” o przejęcie w całości lub części zwrotu podatku naliczonego, który uzyskała firma (przeważnie firmy działające w zorganizowanej hierarchii przestępczej). Wtedy firmy te „znikają”, adresy siedzib okazują się fikcją.

„Karuzelowe” przestępstwa w zakresie podatku VAT popełniane są w sposób zorganizowany, z wykorzystaniem mechanizmu rozliczenia wewnątrzwspólnotowej transakcji towarowych czy usługowych. W uproszczeniu mechanizm oszustwa polega na fikcyjnym przepływie towarów pomiędzy państwami członkowskimi UE organizowany w taki sposób („karuzeli”), że towary te „fakturowo” wracają do państw pochodzenia. Spotykane są kombinacje „karuzelowe” z faktycznym przewożeniem towaru, po części będącej w sieci odbiorców, lub po całym kręgu „karuzeli” w celach pozoracyjnych. W praktyce funkcjonuje złożony mechanizm „karuzelowego” oszustwa.

Trudną do wykrycia jest zaawansowana forma oszustwa karuzelowego, określana czasami jako tzw. handel przeciwstawny. Ten sam podmiot pełni dwie role – lojalnego podatnika i uczciwej firmy oraz drugą rolę, przeciwstawną, oszusta podatkowego, często organizatora „karuzelowej” operacji, którą początkowo uruchamia co jakiś czas. Przeważnie po udanej operacji wyłudzenia środków finansowych, pokusa generowania niekontrolowanych przez fiskusa kolejnych zysków zdecydowanie tłumi umiar i rozsądek.

Wymiany informacji podatkowej między państwami członkowskimi UE oraz doświadczenia krajowych organów kontroli skarbowej i organów podatkowych pozwalają na przedstawienie usystematyzowanych nieprawidłowości w zakresie realizacji zobowiązań w podatku VAT. W tym katalogu patologii podatkowej należy wskazać na:
  • brak faktycznego przemieszczenia towarowego określonego w art. 13 ust. 1–3 ustawy o podatku od towarów i usług,
  • wystawianie faktur VAT dokumentujących fikcyjne operacje handlowe,
  • niewykazywanie czynności będących wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów,
  • błędne podanie na fakturze VAT numeru identyfikującego kontrahenta zagranicznego,
  • błędy w deklarowanych kwotach transakcji,
  • błędne wykazanie w deklaracji VAT-7 i informacji podsumowującej transakcję wewnątrzwspólnotową opodatkowanej stawką 0% ,
  • zawyżenie wartości podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowej dostawy,
  • nieprawidłowości dotyczące usług transportowych,
  • nieprawidłowości związane z importem usług, zwłaszcza usług niematerialnych, np.: reklamowych, doradczych, licencyjnych, marketingowych.
Patologia oszustw powodujących uszczuplenia podatku od towarów i usług jest poważnym problemem dla Unii Europejskiej i też Polski. To zjawisko przestępcze tworzy problemy natury fi skalnej, moralnej i kryminalnej, destabilizuje procesy konkurencyjności gospodarczej. W publicystyce i literaturze specjalistycznej od kilku lat w szacunkach oszustw podatkowych podawane są straty 250 mld euro ponoszone rocznie przez państwa UE, w tym 60 mld euro w podatku VAT. W Polsce ocenia się roczne straty budżetu państwa na ok. 4 mld zł, generowane oszustwami podatkowymi.

Fragment pochodzi z książki „Kontrola skarbowa. Uprawnienia, struktura, skuteczność” Ryszard Bełdzikowski.

fot. mat. prasowe





Jedyna książka na rynku wydawniczym, która przedstawia funkcjonowanie administracji kontroli skarbowej od jej powołania ustawą z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z1991 r. Nr 100, poz. 442 ze zm.).

poprzednia  

1 2

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: