Eksport pośredni w VAT: potrzebne dokumenty

Przeczytaj także: Eksport pośredni: elektroniczny dokument IE-599

Zgodnie z wyjaśnieniem Ministerstwa Finansów zamieszczonym na stronie internetowej Służby celnej odnośnie księgowego ujęcia Systemu Kontroli Eksportu (ECS) w sytuacji, gdy zgłoszenie celne obsługiwane jest w systemie ECS, a zgłaszającym jest podmiot zagraniczny, wówczas dokumentem tym będzie kopia wydruku komunikatu IE-599, na którym zamieszczony będzie podpis i pieczęć urzędu celnego.

W sytuacji, gdy towar odprawiany jest w Polsce, możliwe jest również uzyskanie od agencji celnej obsługującej zagranicznego nabywcę, komunikatu IE-599 w formie elektronicznej. Organy skarbowe zajmują jednak sprzeczne ze sobą stanowiska w wydawanych interpretacjach indywidualnych odnośnie dopuszczenia takiej formy potwierdzenia eksportu pośredniego, czego przykładem mogą być wydane interpretacje indywidualne: z 23 września 2010 r. (nr ILPP2/443-965/09/10-S/EWW) Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu oraz z 26 lutego 2009 r. (nr IPPP2/443-1755/08-2/MS) Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

Istnieje jednak duża szansa na to, że wszystkie organy skarbowe będą musiały uznać tę formę potwierdzenia wywozu w eksporcie pośrednim, w wyniku wydanych ostatnio orzeczeń sądowych korzystnych dla podatników, a mianowicie:

• Wyroku WSA we Wrocławiu z 19 marca 2010 r. (sygn. akt I SA/Wr 146/10) w którym sąd uznał, że jeżeli organ podatkowy uznaje, że tylko kopia wydruku komunikatu IE-599 z pieczęciami i podpisami zamieszczonymi przez urząd celny uprawnia podatnika do zastosowania stawki VAT 0% z tytułu eksportu pośredniego, to powinien wskazać przepisy prawne regulujące te kwestie.
• Wyroku NSA z 25 maja 2010 r. (sygn. akt I FSK 953/09) oraz wyroku z 17 sierpnia 2010 r. (sygn. akt I FSK 1141/09).

W uzasadnieniu tego ostatniego wyroku NSA stwierdził m.in., iż:
(...) Jak słusznie podnosi autor skargi kasacyjnej termin "kopia" nie został zdefiniowany ani na potrzeby artykułu 41 ust. 11 ustawy o VAT, ani w przepisach prawa podatkowego i celnego. (...) Niezależnie zatem od tego, jaką definicję słowa "kopia" będziemy przyjmować, powinna ona odpowiadać założeniom systemu VAT i regulacjom celnym w tym zakresie, a zatem winna ona uwzględniać również specyfikę systemu ECS, tj. szybką i prostą procedurę oraz sprawny system weryfikacji danych. W tym sensie wymaganie od strony skarżącej, aby kopia dokumentu, rozumiana jako "rzecz dokładnie odtworzona z oryginału", dla swojej ważności, została przesłana z użyciem klucza do bezpiecznej transmisji danych jest nieuzasadnione, tym bardziej, że przepisy ustawy VAT takiego wymogu nie nakładają. Ponadto odwoływanie się przez sąd I instancji do treści ustawy o podpisie elektronicznym, czy też rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 27 listopada 2006 r. jest niezasadne, gdyż akty te odnoszą się w swej treści do doręczeń ale dokonywanych przez organy administracji publicznej a nie do doręczeń między stronami. To samo tyczy się nakazywania podatnikowi aby treść komunikatu IE-599 drukował i uzyskiwał następnie potwierdzenie jego autentyczności od organów podatkowych. Przeczy to, jak słusznie zwraca uwagę autor skargi kasacyjnej, podstawowym założeniom systemu ECS zakreślonym w powołanych wyżej aktach prawa wspólnotowego.

Sąd zauważył ponadto, że w przypadku eksportu pośredniego podatnik nie może dysponować oryginałem, gdyż to nie on dokonuje wywozu tego towaru ani też nie zleca jego wywóz. Użyty zatem w powołanym przepisie termin "kopia" odnosi się nie tylko do dokumentów sporządzanych do tej pory tradycyjnie w formie pisemnej (dokumenty SAD), ale również dokumentów w postaci zapisu elektronicznego.

Zdaniem sądu, to elektroniczny komunikat IE-599 przesłany eksporterowi przez urząd celny wywozu jest dokumentem potwierdzającym wywóz towaru poza UE. Ponieważ podatnicy dokonujący eksportu pośredniego nie mają możliwości otrzymania komunikatu IE-599 w formie elektronicznej (dokumentu w formacie XML), to dokumentem potwierdzającym wywóz towarów, w ich przypadku, może być wydruk komunikatu IE-599. Nie musi być on potwierdzany pieczęcią urzędu celnego. Skoro ponadto w systemie ECS potwierdzenie wywozu towarów poza terytorium Unii Europejskiej odbywa się za pomocą elektronicznego komunikatu IE-599 podpisywanego przez system ECS przy użyciu klucza do bezpiecznej transmisji danych, który to komunikat dokumentuje czynność łatwą przez organy celne do zweryfikowania, to jego kopię może stanowić każdy rodzaj dokumentu, który by wiernie odzwierciedlał treść oryginału.

Organ podatkowy ma możliwość w łatwy sposób zbadać, czy nadesłany wydruk, kserokopia, lub plik jest kopią oryginalnego komunikatu IE-599. Z tego też powodu zdaniem NSA, nakładanie na podatnika obowiązku niejako "ponownego" potwierdzenia autentyczności wydawanych dokumentów, nie znajduje oparcia w treści przepisów ustawy o VAT i stoi w sprzeczności z założeniami ECS.

Reasumując, zdaniem NSA eksporter pośredni ma prawo do zastosowania 0% stawki VAT w eksporcie, jeśli dysponuje elektroniczną wersją komunikatu IE – 599, będącego kopią dokumentu sporządzonego i wysłanego przez urząd celny, bez konieczności potwierdzenia na nim pieczęcią i podpisem urzędu celnego jego autentyczności.

Przedstawione wyroki NSA powinny, zatem niewątpliwie usunąć rozbieżne interpretacyjne dotyczące tego problemu wśród organów podatkowych.


Jak ustrzec się błędu, skoro przepisy ustawy o VAT są niezwykle skomplikowane, a wyjaśnienia organów skarbowych często sprzeczne? Przeczytasz o tym w poradniku „Vademecum VAT”!