Eksport towaru: powstanie obowiązku podatkowego

Przeczytaj także: Eksport towaru: stawka VAT i obowiązek podatkowy

Ustawa o VAT rozróżnia tzw. eksport bezpośredni oraz eksport pośredni. Z pierwszym mamy do czynienia wtedy, gdy wywozu towaru dokonuje bezpośrednio eksporter (bądź też inny podmiot na jego rzecz) zaś eksport pośredni występuje wtedy, gdy wywozu dokonuje nabywca (lub inny podmiot na jego rzecz). Zarówno do jednego jak i drugiego rodzaju eksportu co do zasady ma zastosowanie stawka podatku VAT w wysokości 0%, o czym mówi wprost art. 41 ustawy o VAT. Ten sam artykuł wskazuje ponadto, jakie dodatkowo warunki trzeba spełnić, aby ta stawka mogła być zastosowana, oraz kiedy wykazać eksport w deklaracji podatkowej.

Otóż stawkę podatku 0% stosuje się w eksporcie towarów, pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. W zależności od tego, czy mamy do czynienia z eksportem bezpośrednim, czy też pośrednim, dokumenty te różnią się od siebie. Nie wpływa to jednak na zasady wykazywania eksportu w deklaracji oraz właściwej stawki podatku.

Jeżeli warunek posiadania dokumentów, o którym mowa wyżej, nie zostanie spełniony, podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji VAT za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania dokumentu potwierdzającego eksport przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. W przypadku nieotrzymania tego dokumentu i w tym terminie mają zastosowanie stawki krajowe dla takiej dostawy, przy czym otrzymanie przez podatnika stosownego dokumentu w terminie późniejszym niż określone wyżej upoważnia podatnika do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument.

Warto tutaj pamiętać, że w przypadku eksportu towarów podatnik nie ma obowiązku korygowania uprzednio złożonej deklaracji. Stosownej korekty dokonuje się bowiem w bieżącej deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym podatnik otrzymał dokumenty uprawniające go do stosowania stawki podatku VAT w wysokości 0%.

Jak łatwo zauważyć, nie ma tutaj ani słowa o tym, jak określić moment powstania obowiązku podatkowego dla eksportu towarów. Gdzie on zatem został uregulowany? Ustawodawca nie przewidział tutaj żadnych szczególnych procedur. Stosuje się w tym zakresie ogólne zasady powstawania obowiązku podatkowego.

Co za tym idzie, istotny jest dla nas art. 19 ust. 1 i 4 ustawy o VAT. Pierwszy z przytoczonych przepisów mówi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Drugi doprecyzowuje, że jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Co do zasady zatem sam moment powstania obowiązku podatkowego przy eksporcie towarów uzależniony jest od daty wystawienia faktury go dokumentującej. Powstanie on w tym samym dniu co jej wystawienie jednakże pod warunkiem, że ta zostanie wystawiona nie później niż w siódmym dniu od dnia wydania towaru.