Usługi budowlane: miejsce świadczenia i rozliczenie VAT

Przeczytaj także: Usługi budowlane: miejsce świadczenia i odliczenie VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: Polska firma budowlana (czynny podatnik VAT zarejestrowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych) świadczy dla kontrahenta z Niemiec (posługującego się niemieckim numerem VAT UE) usługę remontu budynku, który znajduje się na terytorium Polski. Czy, gdzie i jaką stawką usługę tę opodatkować? W którym momencie powstanie z tego tytułu obowiązek podatkowy?

Aby odpowiedzieć na postawione wyżej pytania, w pierwszej kolejności niezbędne jest określenie miejsca świadczenia (opodatkowania) tychże usług. Ogólna zasada wyrażona w art. 28b ustawy o podatku VAT mówi, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce jej prowadzania (jeżeli dla tego miejsca usługa jest świadczona, a miejsce to znajduje się gdzie indziej aniżeli siedziba) tudzież miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu nabywcy, jeżeli nie istnieje żadne z wyżej wskazanych.

Jak już jednak podkreślono wcześniej, od tej reguły ustawodawca przewidział pewne wyjątki. Jeden z nich dotyczy właśnie usług budowlanych. Otóż zgodnie z art. 28e ustawy o VAT miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami jest miejsce położenia tychże nieruchomości.

Ponieważ remontowana nieruchomość jest położona w Polsce, zgodnie z przytoczonym wyżej przepisem tutaj podlega opodatkowaniu. Znaczenia nie ma tutaj status zleceniodawcy. Co za tym idzie, usługa ta będzie opodatkowana w powyższy sposób zarówno wówczas, gdy nabywcą jest kontrahent unijny zarejestrowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych, firma polska czy też osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, a także każdy inny podmiot.

Co się tyczy określenia momentu powstania obowiązku podatkowego, stosowane są tutaj art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) oraz ust. 15 ustawy o VAT. Pierwszy z przytoczonych mówi, że w przypadku usług budowlanych i budowlano-montażowych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia od dnia ich wykonania. Art. 19 ust. 15 dodaje natomiast, że otrzymanie części zapłaty powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.

Co za tym idzie, jeżeli w terminie 30 dni od wykonania przedmiotowych usług remontu budynku polska firma budowlana otrzyma zapłatę, to data jej otrzymania będzie determinowała powstanie obowiązku podatkowego. Jeżeli natomiast ta nastąpi później, obowiązek podatkowy z tytułu tych usług powstanie 30-tego dnia od ich wykonania. Z kolei otrzymanie części zapłaty przed tym terminem będzie powodowało powstanie obowiązku podatkowego w dacie jej otrzymania, ale jedynie w części jej dotyczącej – od pozostałej części obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) ustawy o VAT.

Stawka podatku na wykonane usługi co do zasady będzie wynosić 23%. Jeżeli jednak remontowany budynek mieści się w definicji budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, do remonty należy zastosować 8% stawkę VAT-u.

Warto także pamiętać, że na wykonaną usługę polska firma winna wystawić fakturę VAT najpóźniej w dniu powstania obowiązku podatkowego i nie wcześniej niż 30-tego dnia przed powstaniem tego obowiązku.