Odliczenia od podatku 2011: ubezpieczenie zdrowotne

Przeczytaj także: Odliczenia od podatku 2010: ubezpieczenie zdrowotne

Przy samodzielnym opłacaniu składek należy przy tym zwrócić szczególną uwagę na fakt dokonania ich zapłaty w danym roku. Przypomnijmy bowiem, że składki na ubezpieczenie zdrowotne za dany miesiąc są wymagalne (i bardzo często też opłacane) w miesiącu następnym. Dla przykładu składkę za styczeń danego roku ubezpieczony ma obowiązek uiścić do określonego dnia miesiąca lutego. Co za tym idzie, przy wypełnianiu zeznania PIT za 2011 rok podatnicy samodzielnie opłacający te składki odliczą je co do zasady za okres grudzień 2010 – listopad 2011.

Nie będzie jednak tak zawsze. Ubezpieczony może bowiem powziąć decyzję o uiszczaniu tych składek w miesiącu, za który są one należne. Z różnych względów może je także niekiedy wpłacać z opóźnieniem (np. gdy zapomni zrobić tego na czas, lub nie będzie miał środków finansowych na terminową zapłatę składki). Ponadto przedsiębiorcy mogą także zawiesić prowadzenie działalności gospodarczej, z czym wiąże się brak obowiązku odprowadzania tychże składek za okres zawieszenia. Przy ustalaniu wartości odliczenia należy natomiast brać pod uwagę jedynie składki faktycznie zapłacone w danym roku (a nie te, które winny być zapłacone).

Odliczenie od różnego podatku

Jak już podkreślono wyżej, tytułów, od których należy opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne, jest wiele. Co ważne, opłacenie tych składek z jednego tytułu nie zwalnia podatnika z tego obowiązku w stosunku do innych tytułów. Co za tym idzie, podatnik osiągający np. dochody z umowy o pracę, prowadzący działalność gospodarczą i do tego uzyskujący także dochody z umowy zlecenia zawartej poza prowadzoną działalnością gospodarczą, będzie opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne aż z trzech tytułów (przy czym z działalności gospodarczej osobiście, zaś w pozostałych przypadkach za pośrednictwem płatnika).

Składki te, jeżeli tylko podstawę ich naliczenia stanowił dochód/przychód podlegający opodatkowaniu, podlegają odliczeniu. Jest tak zarówno w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych, podatkiem liniowym, ryczałtem ewidencjonowanym czy kartą podatkową. Co ważne odliczyć można także składki, których podstawę naliczenia stanowi przychód z tzw. małych umów zlecenia, a więc do wartości 200 zł, od których płatnik pobrał podatek na zasadzie ryczałtu w wysokości 18% uzyskanego przychodu.

Ponadto, niewykorzystaną część składki z jednego tytułu (przykładowo gdy zabrakło z niego podatku, który pozwoliłby na pełne dokonanie odliczenia) można odliczyć od podatku z innego. Dla przykładu podatnik, który nie wykorzysta pełnego odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej od prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem ewidencjonowanym (z tego tytułu składa zeznanie oznaczone symbolem PIT-28), może niewykorzystaną część składki odliczyć np. od podatku ustalonego od umowy o pracę czy też umowy o dzieło lub zlecenia zawartych poza prowadzoną firmą (wykazanych na formularzu PIT-37). Jedyne o czym należy pamiętać, to że tej samej składki nie można odliczyć kilka razy (czyli w naszym przykładzie zarówno w PIT-28 jak i PIT-37).

Składka nieodliczona przepada

Niestety jeżeli obliczony podatek nie pozwoli na pełne dokonanie odliczenia, jego niewykorzystana część nie przechodzi na rok następny a przepada. Składka ta może bowiem pomniejszyć podatek dochodowy jedynie za ten rok, w którym została zapłacona. Nieodliczonej części składki nie można przy tym zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.

Ponadto podatnicy opłacający składki na ubezpieczenie zdrowotne ze zwłoką muszą pamiętać, że spóźniona wpłata wiąże się z koniecznością zapłacenia także odsetek za zwłokę. W takiej sytuacji odliczyć od podatku można jedynie wydatek poniesiony na zapłatę samej składki. Nie podlegają odliczeniu naliczone i zapłacone odsetki za spóźnienie w uregulowaniu składki. Co ważne, odsetek tych nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.

Składki zagraniczne

Przy sporządzaniu zeznania PIT za 2011 rok, od obliczonego podatku podatnik odliczyć może także składki zapłacone za granicą z własnych środków na obowiązkowe ubezpieczenia zdrowotne w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej lub w innym państwie Europejskiego Obszaru Gospodarczego bądź w Konfederacji Szwajcarskiej. Niestety tutaj ustawodawca nałożył dodatkowe warunki. Otóż odliczenie to przysługuje, o ile:

• nie są to składki, których podstawą wymiaru jest dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska,
• składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne zapłacona w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej nie została odliczona od dochodu (przychodu) albo podatku w tym państwie albo nie została odliczona w ramach odliczenia od dochodu składki na ubezpieczenie społeczne,
• istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne

Tutaj także należy zastosować ograniczenie do wysokości 7,75% podstawy obliczenia tych składek. Co za tym idzie, składki opłacane w wyższej wysokości nie będą mogły być odliczone w całości, zaś składki niższe będzie można odliczyć w wysokości faktycznie zapłaconej.

Składki zwrócone

W sytuacji, gdy podatnik otrzyma zwrot uprzednio zapłaconych składek, a te nie zostały odliczone od podatku – nie wpłyną na wysokość zobowiązania podatkowego w roku ich zwrotu. Gdyby natomiast składki takie podatnik uprzednio odliczył od podatku, w rozliczeniu za rok podatkowy, w którym zwrot ten miał miejsce, należy je doliczyć do podatku w wysokości kwoty uprzednio odliczonej.

Do pobrania

Rozliczenia roczne