Nowa firma: amortyzacja jednorazowa

Przeczytaj także: Inwestycje w środku trwałym: amortyzacja jednorazowa

Art. 22k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) mówi, że podatnicy, w roku podatkowy, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej (z zastrzeżeniem ust. 11) oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych (w roku 2012 limit ten wynosi 222 000 zł).

Powyższe tyczy się środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji środków trwałych. W ten sposób można zatem zamortyzować wszelkie środki trwałe za wyjątkiem gruntów, budynków i budowli, a także samochodów osobowych (które co prawda znalazły się w grupie 7 KŚT, jednakże zostały wyłączone wprost z możliwości amortyzacji jednorazowej w art. 22k ust. 7 updof). Amortyzacji jednorazowej nie podlegają także wartości niematerialne i prawne.

Moment, w którym należy dokonać takiej amortyzacji, został określony w dalszych przepisach art. 22k. Wskazuje on także wyjątki, w których to podatnik dopiero co rozpoczynający prowadzenie firmy nie może z tego przywileju skorzystać. Znalazły się one w art. 22k ust. 11 updof. Otóż przepis odnoszący się do możliwości dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych nie ma zastosowania do podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadził działalność gospodarczą

• samodzielnie lub
• jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej.

Prawa do amortyzacji jednorazowej nie ma także podatnik, którego małżonek w okresie podanym wyżej prowadził działalność gospodarczą:

• samodzielnie
• jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej

- jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Jak zatem łatwo zauważyć, ustawodawca uzależnia prawo do skorzystania z amortyzacji jednorazowej podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej od tego, co działo się w ciągu 3 ostatnich lat podatkowych (wliczając w tym rok podjęcia działalności). Jeżeli w tym czasie prowadził on firmę (samodzielnie czy też jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej), która została zlikwidowana, przy nowo-otwartej firmie prawa do amortyzacji jednorazowej nie będzie mu przysługiwać. Tak samo będzie w sytuacji, w której jako wspólnik np. spółki osobowej podatnik otworzy dodatkową działalność gospodarczą na własne nazwisko.

Art. 22k ust. 11 powyższe ograniczenia nakazuje stosować także wtedy, gdy działalność taką prowadził (lub nadal prowadzi) małżonek podatnika, przy czym tylko wówczas, gdy między nimi istnieje wspólność majątkowa. Nie ma natomiast znaczenia wielkość osiąganych obrotów z takiej działalności, jej forma opodatkowania, czy tez rodzaj prowadzonych ksiąg

Przykład
W 2012 r. podatnik (zatrudniony w oparciu o umowę o pracę, który nigdy wcześniej nie prowadził działalności gospodarczej) postanowił otworzyć firmę na własne nazwisko. W roku 2011 żona podatnika zlikwidowała prowadzoną działalność gospodarczą. Między małżonkami cały czas istnieje wspólność majątkowa. W takiej sytuacji podatnik w roku 2012 nie będzie mógł skorzystać z amortyzacji jednorazowej jako podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą.

Warto przy tym pamiętać, że omawiane ograniczenie ma zastosowanie jedynie w roku, w którym podatnik otworzył prowadzoną działalność gospodarczą. W latach następnych bowiem nie będzie on już traktowany jako podatnik otwierający firmę. W takim przypadku skorzystanie z amortyzacji jednorazowej będzie możliwe, jeżeli znajdzie się on w gronie małych podatników w myśl updof.