eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiAktualności podatkowe › Faktury korygujące: zasady rozliczania VAT

Faktury korygujące: zasady rozliczania VAT

2012-04-10 13:42

Sprzedawca wystawiający fakturę korygującą zmniejszającą wartości wykazane na fakturze pierwotnej musi spełnić pewne warunki, aby mógł pomniejszyć u siebie podatek należny. Z drugiej strony po stronie nabywcy powstaje obowiązek zmniejszenia podatku naliczonego.

Przeczytaj także: TSUE: potwierdzenie faktury korygującej

1. Obniżenie podatku należnego


Faktury korygujące służą do zmiany danych dotyczących dokonanej transakcji, a także do poprawiania błędów w części zasadniczej faktury, tj. części, która określa przedmiot sprzedaży wraz z wartością sprzedaży, stawką podatkową i kwotą podatku. Nie ma jednak przeszkód, aby fakturą korygującą skorygować również inne błędy, w tym także te, które dotyczą danych sprzedawcy i nabywcy.

W sytuacji gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, albo gdy stwierdzono pomyłkę na fakturze pierwotnej, skutkującą zawyżeniem kwoty podatku należnego, zgodnie z art. 29 ust. 4a ustawy o VAT obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę.

Jeżeli natomiast podatnik uzyska potwierdzenie otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, to może uwzględnić korektę faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskał. Takie zasady wynikają z literalnego brzmienia przepisów ustawy o VAT.

Uwaga
Korekta zmniejszająca zobowiązanie podatkowe, wynikająca z faktury korygującej ujmowana jest przez wystawiającego w bieżąco składanej deklaracji VAT i nie wymaga korygowania deklaracji, w której rozliczona została faktura pierwotna.


Przykład
Podatnik w dniu 13 stycznia 2012 r. wystawił na rzecz spółki Beta fakturę korygującą, dokumentującą udzielony rabat w wysokości 1.000 zł netto, plus VAT w kwocie 230 zł. Spółka Beta otrzymała tę fakturę w dniu 20 stycznia 2012 r. Jeżeli potwierdzenie odbioru faktury korygującej wpłynie do podatnika do dnia 27 lutego 2012 r., czyli przed terminem do złożenia deklaracji za miesiąc, w którym nabywca otrzymał fakturę korygującą, wówczas obniżenia podatku należnego należy dokonać w rozliczeniu za styczeń.

W sytuacji gdyby potwierdzenie to podatnik otrzymał w dniach 28-29 lutego 2012 r., wówczas obniżenie podatku należnego dokonane będzie w deklaracji za luty.

Jeżeli natomiast potwierdzenie wpłynie do podatnika w jednym z kolejnych miesięcy, wówczas obniżenie podatku należnego będzie miało miejsce w deklaracji za ten miesiąc, w którym podatnik potwierdzenie to otrzyma.


Z przepisu wprost nie wynika w jakiej formie należy potwierdzać fakt odbioru faktury korygującej przez adresata. W praktyce pojawiła się w tym względzie dość duża dowolność, od podpisu kontrahenta składanego na kopii faktury korygującej poprzez tzw. "zwrotkę" przy wysyłce pocztowej za potwierdzeniem odbioru, aż do korespondencji zwykłej lub za pomocą środków elektronicznych.

Na ogół dowolność ta jest akceptowana przez organy podatkowe. Potwierdzenie tego stanowiska odnajdujemy np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 października 2011 r., nr IBPP2/443-1133/11/RSz, w której wyjaśniono m.in. co następuje: "(…) Ustawodawca nie sprecyzował, w jakiej formie nabywca ma dokonać potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Potwierdzenie faktu otrzymania przez nabywcę towarów i usług faktury korygującej, może być dokonane w dowolnej formie, np. poprzez zwrotne potwierdzenie odbioru wysłanej pocztą - w formie listu poleconego - przesyłki zawierającej fakturę korygującą, może to być odrębne pisemne potwierdzenie faktu otrzymania faktury korygującej, również w formie elektronicznej lub przesłana zwrotnie kopia podpisanej faktury korygującej. Zatem, żaden przepis nie określa specjalnej formy, w jakiej potwierdzenie odbioru faktury korygującej byłoby wymagane. Istotne jest, aby sprzedawca towarów lub usług dla celów rozliczenia podatku należnego od sprzedaży posiadał informację, z której jednoznacznie wynika, iż nabywca otrzymał fakturę korygującą sprzedaż. (…)"

2. Zmniejszenie podatku naliczonego przez nabywcę


W przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, o której mowa w art. 29 ust. 4a lub 4c, a więc faktury zmniejszającej kwotę podatku, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę korektę faktury otrzymał. Zasada ta określona została w przepisie art. 86 ust. 10a ustawy o VAT.

Przykład
Jan K. otrzymał w dniu 19 stycznia 2012 r. fakturę korygującą, dokumentującą uzyskany rabat z tytułu transakcji dokonanej w listopadzie 2011 r. Podatnik potwierdził odbiór faktury korygującej i ujął ją w rozliczeniu za styczeń 2012 r.


W sytuacji gdy podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.

Przykład
Podatnik w dniu 27 grudnia 2011 r. otrzymał fakturę dokumentującą zakup usług telekomunikacyjnych z terminem płatności wyznaczonym na 16 stycznia 2012 r. W dniu 9 stycznia otrzymał fakturę korygującą zmniejszającą kwotę należności. Podatnik powinien ująć fakturę korygującą w ewidencji sprzedaży za styczeń wraz z fakturą pierwotną.


3. Brak obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej


Art. 29 ust. 4a regulujący zasady obniżania podstawy opodatkowania na podstawie wystawionych faktur korygujących sformułowany jest kategorycznie i umożliwia dokonanie tej korekty po spełnieniu ww. warunku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę.

Nie w każdym przypadku posiadanie potwierdzenia odbioru faktury korygującej jest konieczne. Na podstawie art. 29 ust. 4b ustawy o VAT, warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia odbioru korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi nie stosuje się:
  1. w przypadku eksportu towarów, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, dostawy towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju, a także
  2. w przypadku sprzedaży energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy,
  3. w pozostałych przypadkach, jeżeli w wystawionej fakturze, do której odnosi się korekta, nie wykazano kwoty podatku.

W sytuacjach tych wystarczy samo wystawienie faktur korygujących, by możliwe było ich ujęcie w stosownych ewidencjach, a następnie deklaracji podatkowej.

4. Wyrok TSUE w sprawie potwierdzenia odbioru faktur korygujących


Warto zaznaczyć, iż przedstawione zasady rozliczania podatku VAT w przypadku faktur korygujących - wynikające wprost z ustawy o VAT - nie zawsze są przestrzegane przez podatników, mimo iż organy podatkowe konsekwentnie podtrzymują ich trafność. Problem powstał w wyniku rozbieżnego orzecznictwa sądowego w tym zakresie. Niektóre ze składów orzekających, uznając iż cyt. art. 29 ust. 4a ustawy o VAT stanowi wymóg niewynikający z dyrektywy w sprawie VAT, orzekają iż wymóg posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej nie jest konieczny dla dokonania korekty (tak uznał np. WSA w Gorzowie Wlkp. w wyroku z dnia 26 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Go 412/10, oraz WSA w Warszawie w wyroku z dnia 12 listopada 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 1255/09). Inne składy orzekają odmiennie, o czym przekonują nas wyroki WSA w Poznaniu z dnia 15 września 2009 r., sygn. akt I SA/Po 627/09 oraz z dnia 9 marca 2010 r., sygn. akt I SA/Po 1103/09.

Aby zatem uniknąć sporu z organami podatkowymi warto zadbać, aby przed rozliczeniem korekty zmniejszającej zobowiązanie podatkowe podatnik dysponował potwierdzeniem odbioru korekty przez nabywcę.

Omawianą kwestią zajął się również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który w wyroku z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn. akt C-588/10 wydanym na wniosek polskiego Naczelnego Sądu Administracyjnego orzekł, iż:
Wymóg polegający na uzależnieniu obniżenia podstawy opodatkowania wynikającej z pierwotnej faktury od posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania korekty faktury doręczonego przez nabywcę towarów lub usług mieści się w pojęciu warunków, o których mowa w art. 90 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

TSUE zgodził się więc, że przepis uzależniający prawo do obniżenia podstawy opodatkowania i podatku VAT od potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę jest zgodny z unijną dyrektywą i nie narusza zasady proporcjonalności oraz neutralności podatku.

Trybunał w uzasadnieniu podkreślił jednak, że choć zasady proporcjonalności oraz neutralności podatku VAT nie sprzeciwiają się takiemu wymogowi, to jednak w przypadku gdy uzyskanie przez podatnika będącego dostawcą towarów lub usług, tego rodzaju potwierdzenia w rozsądnym terminie jest niemożliwe, lub nadmiernie utrudnione, to nie można mu odmówić wykazania przed krajowymi organami podatkowymi przy użyciu innych środków, że dochował on należytej staranności w okolicznościach danej sprawy celem upewnienia się, że nabywca jest w posiadaniu korekty faktury i że zapoznał się z nią, oraz że dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w korekcie faktury.

W tym celu - jak dodał TSUE - mogą posłużyć kopie korekty faktury i pisma z przypomnieniem skierowane do nabywcy celem wysłania potwierdzenia odbioru, oraz dowody zapłaty lub przedłożenie dokumentów księgowych umożliwiających określenie kwoty rzeczywiście zapłaconej na rzecz podatnika z tytułu danej transakcji przez nabywcę.

Wyrok ten - szeroko komentowany w prasie - zdaniem redakcji nie uprawnia jednak do wniosku, iż obecnie w każdym przypadku dopuszczalna jest korekta podatku należnego na podstawie wystawionej faktury korygującej. Zauważyć bowiem należy, że dla dokonania tej korekty wystawca faktury musi być pewny, że w istocie korekta dotarła do adresata, mimo iż nie jest on skłonny do potwierdzenia tego faktu. Skoro bowiem sprzedawca dokonuje korekty zmniejszającej wysokość podatku należnego, to symetryczne powinno być działanie nabywcy, zmniejszającego kwotę podatku naliczonego. Jednostronne działanie wystawcy faktury w konsekwencji prowadziłoby do uszczuplenia należności wobec budżetu.

Jeżeli kontrahent (nabywca towarów lub usług) otrzymujący fakturę korygującą zmniejszającą wysokość podatku naliczonego nie dostosuje się do przepisów nakazujących mu ujęcie tej korekty w deklaracji podatkowej, wówczas skutki podatkowe spoczną na tym nabywcy. Żeby jednak tak się stało dostawca musi posiadać dowody, że dopełnił wszelkich czynności, aby upewnić się, że nabywca rzeczywiście otrzymał fakturę korygującą.


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.

 

1 2

następna

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

  • Korekta faktury VAT

    Dzień dobry, we wrześniu 2017 będąc jeszcze rolnikiem ryczałtowym zapłaciłem zaliczkę na zakup maszyny w wysokości 10 tys. zł brutto ...

  • Faktura VAT

    Witam, wystawiliśmy faktury z datą wystawienia i sprzedaży w dniu 31.12.2013 r. z błędnym numerem faktury. Czy powinnam wystawić faktury ...

  • Więcej porad znajdziesz w dziale Porady WIĘCEJ

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: