Świadczenia dla spółki: przychody i koszty podatkowe

Przeczytaj także: Wartość świadczeń częściowo odpłatnych w podatku dochodowym

Ważne
Wartość świadczenia nieodpłatnego będzie rzutowała na wysokość przychodu z działalności gospodarczej u wspólników spółki osobowej, z wyłączeniem samego świadczeniodawcy.

Pomimo że wspólnicy spółek osobowych są odrębnymi podatnikami, to podatkową księgę przychodów i rozchodów prowadzi spółka, a nie jej poszczególni wspólnicy. W tym miejscu należy uściślić, że możliwość prowadzenia księgi przychodów i rozchodów mają tylko spółki cywilne, jawne i partnerskie. Pozostałe spółki osobowe są zobligowane do założenia ksiąg rachunkowych.

Zgodnie z utrwaloną zasadą, zapisami księgowymi obejmuje się również te zdarzenia, które rodzą obowiązek podatkowy tylko po stronie jednego ze wspólników. W sytuacji gdy tylko niektórzy ze wspólników uzyskują przychód – należy dochować szczególnej staranności przy obliczaniu dochodu przypadającego na poszczególnych wspólników.

Ważne!
Przedstawione wcześniej zasady ewidencjonowana przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń nie mają jednak zastosowania w spółkach, których wspólnikami są członkowie rodziny. Przepisy zwalniają bowiem od podatku wartość wszelkich świadczeń nieodpłatnych otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

Świadczenia wspólnika na rzecz spółki o charakterze odpłatnym
Świadczenia wspólnika na rzecz spółki, za które świadczeniodawca pobiera zapłatę, stanowią dla pozostałych wspólników koszt uzyskania przychodów z działalności gospodarczej. Oczywiście stanie się tak, pod warunkiem że wydatek będzie spełniał przesłanki określone w ogólnej definicji kosztów podatkowych. Kosztu podatkowego nie rozpoznaje natomiast świadczeniodawca.

Często występującym świadczeniem odpłatnym wspólnika jest udzielenie spółce oprocentowanej pożyczki. W takim przypadku brak możliwości uwzględnienia kosztu podatkowego przez pożyczkodawcę wynika dodatkowo z treści art. 23 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem w katalogu kosztów uzyskania przychodów nie mieszczą się odsetki od własnego kapitału włożonego przez podatnika w źródło przychodów.

Powyższe regulacje nie wpływają natomiast na sytuację podatkową pozostałych wspólników spółki, której udzielono pożyczki. Wspólnicy ci rozliczają w rachunku podatkowym przypadającą na siebie część wartości oprocentowania. Na marginesie należy zauważyć, że odsetki uzyskane przez wspólnika udzielającego spółce pożyczki powinny być przez niego rozliczone jako przychód z kapitałów pieniężnych.

Natomiast jeśli świadczeniem wspólnika na rzecz spółki jest odpłatne wykonywanie pracy, to znajdzie zastosowanie art. 23 ust. 1 pkt 10 updof. Przepis ten stanowi, że do kosztów podatkowych nie zalicza się m.in. wartości własnej pracy podatnika.

Częściowo odpłatne świadczenia na rzecz spółki
W relacjach gospodarczych pomiędzy spółką a wspólnikiem zapłata powinna być ustalana na poziomie rynkowym. W praktyce jednak często się zdarza, że odpłatność za świadczenie na rzecz spółki skalkulowana jest poniżej cen komercyjnych. Skutkuje to obowiązkiem wyceny świadczenia (według reguł określonych w art. 11 ust. 2–2b ustawy o PIT).


Miesięcznik Koszty w Firmie. W jednej publikacji znajdziesz rozwiązania dotyczące rozliczania kosztów w firmie z punktu widzenia 3 dziedzin: podatków dochodowych, VAT, ustawy o rachunkowości.