Ulga rehabilitacyjna: opiekun na turnusie

Przeczytaj także: Dziedziczna ulga uczniowska?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W 2010 r. wnioskodawczyni (w roli opiekuna) wraz z córką uczestniczyła w turnusie rehabilitacyjnym. Córka posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, wymaga całodobowej opieki, w związku z czym obecność opiekuna na turnusie była niezbędna. Część wydatków związanych z pobytem opiekuna na turnusie została pokryta ze środków MOPS. Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy ma prawo do odliczenia od dochodu wydatków poniesionych za pobyt opiekuna na turnusie w ramach ulgi rehabilitacyjnej? Nadmieniła, że dochód córki nie przekracza 9 120 zł. W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 r., podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a–4e ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b–7g tego artykułu.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. SVLuma - Fotolia.com

Ulga rehabilitacyjna: opiekun na turnusie

W ramach ulgi rehabilitacyjnej nie można odliczyć wydatku związanego z pobytem opiekuna osoby niepełnosprawnej na turnusie rehabilitacyjnym

Przepis art. 26 ust. 7a pkt 5 i 6 stanowi, iż wydatkami, o których mowa powyżej są wydatki poniesione na odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym, na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne.

W myśl art. 26 ust. 7d powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Z kolei w świetle art. 26 ust. 7f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:
1. I grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
b. znaczny stopień niepełnosprawności,
2. II grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy albo
b. umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Wysokość wydatków, o których mowa powyżej ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z wyjątkiem wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14 (art. 26 ust. 7c ustawy).

Wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 7b ustawy).

Stosownie do art. 26 ust. 7e ww. ustawy, przepisy ust. 7a-7d i ust. 7g stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe - jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9 120 zł.

Należy podkreślić, że wszystkie ulgi podatkowe – w tym ulga rehabilitacyjna – funkcjonują w polskim systemie podatkowym na zasadzie wyjątku od zasady powszechności opodatkowania, określonej w art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, dlatego też wykładnia przepisów ich dotyczących musi być wykładnią ścisłą, co oznacza, że nie może być ani rozszerzająca, ani też zawężająca.

W treści art. 26 ust. 7d zawarte zostało stwierdzenie, że warunkiem odliczenia wydatków wskazanych w art. 26 ust. 7a jest posiadanie, przez osobę, której dotyczy wydatek orzeczenia o niepełnosprawności. Odliczenie to może być dokonane przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. Konsekwentnie więc do zapisu art. 26 ust. 7e ustawy, podatnik, na którego utrzymaniu pozostaje osoba niepełnosprawna, może skorzystać z odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej z tytułu wydatku poniesionego na odpłatność za pobyt tej osoby na turnusie rehabilitacyjnym, na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne. Zatem poniesienie wydatku związanego z pobytem opiekuna osoby niepełnosprawnej nawet wówczas, gdy obecność taka była konieczna do pomocy przy wykonywaniu codziennych czynności przez osobę niepełnosprawną, nie uprawnia Wnioskodawczyni do dokonywania odliczeń w ramach przedmiotowej ulgi, gdyż ww. wydatek nie mieści się w katalogu zawartym w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni zgodnie z wolą ustawodawcy może odliczyć jedynie wydatek poniesiony za pobyt córki na turnusie rehabilitacyjnym, w wysokości różnicy pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą dofinansowaną ze środków otrzymanych z MOPS. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów