Pożyczka z zagranicy: skutki w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Safe harbor: rynkowe zasady przy pożyczce pieniędzy z centrali

Biorąc pożyczkę u udziałowca należy pamiętać o możliwości zaistnienia obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej. Zgodnie z art. 9a u.p.d.o.p. obowiązek ten obejmuje transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

• 100.000 euro - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo
• 30.000 euro - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
• 50.000 euro - w pozostałych przypadkach.

Podatek u źródła
Co do zasady, odsetki wypłacane na rzecz polskich nierezydentów podlegają opodatkowaniu podatkiem u źródła według stawki 20%. Przepisy polskich ustaw stosuje się jednak z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska. Zakładając dla przykładu, że pożyczkodawca jest podmiotem francuskim należy odwołać się do regulacji zawartych w polsko- francuskiej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zgodnie z jej art. 11 ust. 1, odsetki, które pochodzą z jednego umawiającego się państwa, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim państwie. Wynika z tego, że w przypadku wypłaty odsetek na rzecz podmiotu francuskiego polsko- francuska umowa przewiduje brak obowiązku poboru podatku u źródła. Spółka co do zasady, na podstawie regulacji przewidzianych w powyższym akcie prawnym, nie będzie zobowiązana do poboru podatku u źródła od wypłacanych na rzecz pożyczkodawcy odsetek.

Wymaga jednak podkreślenia, iż niepobranie podatku zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania jest możliwe tylko pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji. Jeżeli zatem spółka będzie dysponować certyfikatem rezydencji podatkowej pożyczkodawcy, potwierdzającym, iż dla celów podatkowych ma on miejsce zamieszkania we Francji, nie będą na niej ciążyć obowiązku płatnika w zakresie podatku u źródła.

Należy także zwrócić uwagę na ust. 5 art. 11 umowy, zgodnie z którym jeżeli między dłużnikiem i wierzycielem lub między każdym z nich a osobą trzecią istnieją szczególne stosunki i dlatego zapłacone odsetki, biorąc pod uwagę wierzytelność, przekraczają kwotę, którą dłużnik i wierzyciel umówiliby bez tych stosunków, wówczas postanowienia tego artykułu stosuje się tylko do tej ostatnio wymienionej kwoty. W tym przypadku nadwyżka ponad tę kwotę podlega opodatkowaniu według prawa każdego umawiającego się państwa i przy uwzględnieniu innych postanowień umowy.

Jeżeli zatem strony umowy pożyczki są podmiotami powiązanymi (np. pożyczkodawca jest udziałowcem spółki), oprocentowanie pożyczki powinno zostać ustalone na poziomie rynkowym. W przypadku ustalenia odsetek, które są wyższe nie te zwyczajowo przyjęte dla pożyczek podobnego typu, kwota przekraczająca wartość rynkową odsetek będzie mogła być opodatkowana zarówno w Polsce jak i we Francji.