Postępowanie podatkowe: zażalenia, odwołania i skargi

Przeczytaj także: Zasady i tryb składania zażalenia od postanowienia w sprawie podatkowej

Uprawnienia wskazane wyżej (oprócz skargi) wynikają z przepisów Ordynacji podatkowej. Trzeba przy tym pamiętać, aby stosowne środki zaskarżenia wnieść w określonych terminach. Terminy te mają charakter procesowy i ich uchybienie w większości sytuacji powoduje, że wniesiony środek nie będzie skuteczny.

I tak art. 236 Ordynacji podatkowej mówi, że na wydane w toku postępowania postanowienie służy zażalenie, gdy ustawa tak stanowi. Zażalenie takie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia stronie. Na większość wydanych przez organ podatkowy postanowień można wnieść zażalenie. Jeżeli jednak na dane postanowienie zażalenie nie służy, strona może je zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji (o czym z kolei mówi art. 237 Ordynacji podatkowej). Zażalenie na postanowienie co do zasady rozpatruje organ wyższego stopnia. Wyjątkiem są postanowienia wydane w pierwszej instancji przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub przez samorządowe kolegium odwoławcze.

Co się zaś tyczy odwołań, art. 220 Ordynacji podatkowej mówi, że od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Organem właściwym do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia (z tymi samymi zastrzeżeniami, co w przypadku postanowień).

Odwołanie takie należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał decyzję. Jeżeli zatem przykładowo decyzję w pierwszej instancji wydał naczelnik urzędu skarbowego, to odwołanie od decyzji wnoszone jest do dyrektora izby skarbowej jednakże za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego (który następnie przekazuje je do izby skarbowej).
Warto w tym miejscu podkreślić, że zarówno wydane przez organ podatkowy postanowienia jak i decyzje powinny zawierać pouczenie o możliwości ich zaskarżenia, a także terminu, w którym z tego prawa można skorzystać oraz określenia, jaki rodzaj zaskarżenia stronie przysługuje. Informacje w tym zakresie znajdują się na końcu decyzji lub postanowienia.

Idąc dalej, jeżeli decyzję wyda organ wyższego stopnia, na skutek wniesionego przez stronę odwołania, mamy do czynienia z decyzją ostateczną, od której odwołać już się nie można. Podatnikowi przysługuje jednak na taką decyzję skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego (oczywiście jedynie w sytuacji, gdy uzna on, że decyzja ta jest niezgodna z prawem). Na wniesienie skargi ma on 30 dni od dnia jej otrzymania. Skargę taką wnosi się także za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżoną decyzję.

Wskazane wyżej terminy (7, 14 lub 30 dni) na wniesienie danego środka zaskarżenia są bardzo ważne a to dlatego, że ich uchybienie spowoduje, że wniesiony środek będzie bezskuteczny. Ponieważ jednak są to terminy proceduralne, w niektórych przypadkach ich uchybienia można złożyć wniosek o przywrócenie danego terminu.