Umowa na zastępstwo a prawo do karty podatkowej

Przeczytaj także: Karta podatkowa tylko na wniosek podatnika

Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy (muszą jednak wpłacać co miesiąc podatek ustalony przez fiskusa). To jedna z podstawowych zalet tej formy opodatkowania i właśnie głównie z uwagi na nią podatnicy decydują się na opodatkowanie kartą podatkową. Ponieważ wysokość tego podatku określa właściwy urząd skarbowy w wydanej decyzji, wskazane wyżej ewidencje są tutaj po prostu zbędne.

Trzeba jednak pamiętać, że ustawodawca nałożył w zakresie opodatkowania kartą szereg obwarowań. Dotyczą one z jednej strony profilu działalności (tylko niektóre mogą być opodatkowane w ten sposób), z drugiej zaś m.in. jej rozmiarów. Ważne jest również to, aby przedsiębiorca-kartowicz nie korzystał z usług osób nie zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi tu o usługi specjalistyczne.

Warunków koniecznych do spełnienia, aby skorzystać z karty podatkowej jest znacznie więcej. My jednak poniżej skupimy się na jednym z nich, mianowicie na zatrudnieniu. Jak wskazano wyżej, co do zasady kartowicz nie może w ramach prowadzonej działalności gospodarczej korzystać z usług osób innych, aniżeli zatrudnione przez niego na podstawie umowy o pracę. I tutaj jednak występują stosowne ograniczenia. Ponieważ ta forma opodatkowania jest przewidziana dla drobnych przedsiębiorców, liczba zatrudnionych pracowników nie może być zbyt duża.

Co niezwykle ważne, liczba osób pracujących w danym przedsiębiorstwie ma istotne znaczenie nie tylko w zakresie ustalenia, czy w ogóle opodatkowanie w formie karty podatkowej jest możliwe, ale także na wysokość podatku określonego przez organ podatkowy. Zasada jest prosta – im więcej osób pracuje w firmie, tym stawka karty wyższa.
Przy ocenie, czy opodatkowanie w formie karty podatkowej jest możliwe i ustalaniu wysokości tego podatku do liczby pracowników wlicza się także (oprócz pracowników zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę) osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę nakładczą oraz członków rodziny mających inne niż podatnik-kartowicz miejsce pobytu stałego lub czasowego.

Nie wlicza się tutaj natomiast

• członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym z podatnikiem, a w razie gdy działalność prowadzona jest przez wspólników - tylko członków rodziny jednego ze wspólników,
• osób zatrudnionych w celu nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy, zgodnie z odrębnymi przepisami o nauce zawodu lub przyuczaniu do wykonywania określonej pracy - w okresie nauki zawodu lub przyuczania oraz nie więcej niż trzech osób zatrudnionych w okresie pierwszych dwunastu miesięcy po złożeniu przez nie egzaminu; na równi z osobami zatrudnionymi w celu nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy traktuje się uczniów szkół średnich oraz studentów, zatrudnionych w okresie wakacji letnich i zimowych,
• pracowników zatrudnionych wyłącznie przy sprzedaży wyrobów, przyjmowaniu zleceń na usługi, utrzymywaniu czystości w zakładzie, prowadzeniu kasy i księgowości, kierowców i konwojentów - pod warunkiem, że podatnik określił na piśmie zakres czynności tych pracowników,
• osób, na których rachunek jest prowadzona działalność po śmierci podatnika, jeżeli osoby te nie biorą udziału w prowadzeniu działalności,
• nie więcej niż czterech bezrobotnych absolwentów skierowanych, na podstawie odrębnych przepisów, przez właściwy urząd pracy do odbywania stażu u pracodawcy przez okres nie przekraczający dwunastu miesięcy,
• łącznie nie więcej niż trzech zatrudnionych bezrobotnych lub absolwentów - w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu - zarejestrowanych w urzędzie pracy, przy czym okres zarejestrowania w urzędzie pracy bezrobotnego musi trwać co najmniej 6 miesięcy w okresie bezpośrednio poprzedzającym jego zatrudnienie.

Co ważne, o zmianie w stanie zatrudnienia należy powiadomić urząd skarbowy. Jak już bowiem podkreśliliśmy wyżej, stan zatrudnienia wpływa m.in. na wysokość podatku płaconego w formie karty podatkowej.

W rzeczywistości gospodarczej nie rzadko zdarza się przy tym, że zatrudniony pracownik choruje, tudzież z innych przyczyn jest nieobecny w pracy przez dłuższy czas. Często w takich przypadkach pracodawca decyduje się na zatrudnienie innej osoby na zastępstwo, aby uzupełnić braki kadrowe. Czy powyższe także ma wpływ na stan zatrudnienia, od którego uzależnione jest prawo do opodatkowania kartą tudzież jej wysokość?

Okazuje się że w niektórych sytuacjach nie. Art. 36 ust. 2 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym mówi bowiem, że nie uważa się za zwiększenie stanu zatrudnienia czasowego zatrudnienia pracownika lub pełnoletniego członka rodziny w miejsce nieobecnego stałego pracownika, którego nieobecność trwa nieprzerwanie co najmniej dziesięć dni i jest spowodowana szczególnymi względami, w tym chorobą, urlopem, powołaniem na ćwiczenia wojskowe.

Ponadto, jeżeli w miejsce nieobecnego pracownika z przyczyn określonych wyżej przedsiębiorca-kartowicz nikogo nie zatrudni, zapłaci mniejszy podatek. W takim bowiem przypadku naczelnik urzędu skarbowego obniża stawkę karty podatkowej zgodnie z przepisami ustawy (o czym z kolei mówi art. 36 ust. 3 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym).