Przewlekłość postępowania: zadośćuczynienie a podatek PIT

Przeczytaj także: Ugoda sądowa: odszkodowanie w przychody firmy

Z przedstawionego w uzasadnieniu wyroku stanu faktycznego wynikało, że sąd zasądził na rzecz Jana K. (dalej „wnioskodawca”) zadośćuczynienie za doznaną krzywdę moralną spowodowaną przewlekłością postępowania sądowego. Po uzyskaniu wskazanego zadośćuczynienia, wnioskodawca wystąpił do właściwej izby skarbowej (dalej „organ podatkowy”) o wydanie pisemnej interpretacji prawa podatkowego z pytaniem, czy zasądzona suma pieniężna podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W opinii wnioskodawcy, w związku z faktem, że iż suma ta została przyznana tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę moralną spowodowaną przewlekłością postępowania, nie powinna być ona opodatkowana. Zdaniem wnioskodawcy, wskazana suma pieniężna stanowi sankcję dla Skarbu Państwa za wadliwe zorganizowanie wymiaru sprawiedliwości oraz rekompensatę dla wnioskodawcy za przewlekłość postępowania.

Organ podatkowy w wydanej interpretacji indywidualnej nie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy oraz stwierdził, że otrzymane przez wnioskodawcę świadczenie nie nosi znamion zadośćuczynienia bądź odszkodowania, a co za tym idzie nie jest zwolnione z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o PIT.

Wobec stanowiska organu podatkowego, wnioskodawca zaskarżył ww. interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, który przychylił się do stanowiska wnioskodawcy stwierdzając, że zasądzone świadczenie pieniężne jest zwolnione z opodatkowania. Organ podatkowy natomiast zaskarżył wskazany wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy do NSA.

Wyrokiem NSA oddalił skargę organu podatkowego oraz zgodził się ze stanowiskiem przedstawionym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy. Zdaniem NSA, podstawową kwestią mającą znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy jest charakter świadczenia pieniężnego zasądzonego przez sąd na rzecz wnioskodawcy. Wskazane świadczenie pieniężne zostało zasądzone na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r., Nr 179, poz. 1843 ze zm., dalej „ustawa”).

NSA zgodził się z organem podatkowym, że zasądzona kwota pieniężna nie ma charakteru odszkodowawczego w znaczeniu naprawienia szkody materialnej, ponieważ ustawa z góry narzuca sądowi ograniczenie, co do wysokości przyznanego świadczenia pieniężnego, jednak ma ona charakter zadośćuczynienia.

W konsekwencji, zdaniem NSA, świadczenie otrzymane przez wnioskodawcę jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT, dotyczącego odszkodowań. Istotą zwolnienia podatkowego odszkodowań (w tym zadośćuczynienia) jest bowiem fakt, że świadczenie takie nie wzbogaca beneficjenta w żaden sposób, lecz jedynie rekompensuje poniesioną stratę.

Podsumowując, NSA wskazał w wyroku, że suma pieniężna przyznana stronie postępowania sądowego za przewlekłość tego postępowania stanowi zadośćuczynienie, które podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT. Wskazany wyrok rozstrzyga dotychczasowe wątpliwości i stanowi jednoznacznie, że od uzyskanego zadośćuczynienia za przewlekłe prowadzenie postępowania sądowego nie należy płacić podatku dochodowego od osób fizycznych.