Jaka forma opodatkowania w 2013 roku?

Przeczytaj także: Karta podatkowa dla firm w 2013 r.

Wybór sposobu opodatkowania podatkiem dochodowym jest bardzo istotny. Od niego zależy bowiem to, jak będzie liczona podstawa opodatkowania, jakie stawki podatku będą przedsiębiorcę obowiązywały czy wreszcie jakie obowiązki ewidencyjne na nim spoczną. Najbardziej uproszczoną formą opodatkowania jest karta podatkowa. Tutaj obowiązki nałożone na podatnika zostały ograniczone do minimum. Pod tym względem drugi jest ryczałt ewidencjonowany. Na trzeciej pozycji plasują się zasady ogólne wg skali podatkowej oraz podatek liniowy. Te dwie formy odróżnia bowiem jedynie wysokość stawki podatku oraz niektóre przywileje. Sama dokumentacja jest natomiast identyczna.

Karta podatkowa
Ta najprostsza forma opodatkowania ma swoje zalety jak i wady. Do tych pierwszych niewątpliwie można zaliczyć ograniczone do minimum obowiązki dokumentacyjne. Przedsiębiorca, który wybrał tę formę opodatkowania, jest zwolniony z obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych (jedyne co, to musi on do końca stycznia następnego roku złożyć deklarację o zapłaconych i odliczonych od karty składkach na ubezpieczenie zdrowotne, oznaczoną symbolem PIT-16A), czy wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Kartowicz musi jednak na żądanie klientów wydawać rachunki i faktury, które stwierdzają sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi, a ich kopie w ponumerowanej kolejności przechowywać przez pięć lat licząc od końca roku ich wystawienia.

Swego rodzaju łatwość tej formy opodatkowania przejawia się także w ustalaniu wysokości podatku. Otóż ten oblicza nie podatnik, a naczelnik właściwego urzędu skarbowego w wydawanej na tę okoliczność decyzji. Wysokość podatku jest różna w zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej, wielkości miejscowości, w której mają być wykonywane usługi, czy też wielkości zatrudnienia u danego przedsiębiorcy. To podstawowe kryteria wpływające na wysokość karty, ale nie jedyne.

Niestety karta podatkowa ma też swoje minusy. Otóż przede wszystkim tylko niektórzy przedsiębiorcy mogą z niej skorzystać (jest skierowana dla małych firm). Ma ona zastosowanie jedynie do działalności wprost określonej w ustawie o ryczałcie ewidencjonowanym i co niezwykle istotne, tylko jeden rodzaj działalności gospodarczej określonej w tej ustawie podatnik może prowadzić. Ponadto przedsiębiorcy tacy nie mogą korzystać z usług osób nie zatrudnionych u siebie na podstawie umowy o pracę czy firm zewnętrznych.

Poza tym kartowiczom zabrano przywileje w postaci ulg i odliczeń (za wyjątkiem zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne), z których mogą korzystać przedsiębiorcy opodatkowani w inny sposób (np. ulga rehabilitacyjna, prorodzinna, składki na ubezpieczenie społeczne).

Dodatkowo, z uwagi na fakt, że wysokość podatku nie jest uzależniona od faktycznych przychodów/dochodów, podatek trzeba płacić nawet za miesiące, w których przedsiębiorca nic nie zarobił (chyba że zawiesił on lub przerwał prowadzenie firmy). Podatek jest płatny w terminie do 7-go dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień do 28 grudnia danego roku podatkowego.

Wybranie tej formy opodatkowania na 2013 rok wymaga złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego do dnia 21 stycznia 2013 r. wniosku na formularzu PIT-16.

Więcej o karcie podatkowej można poczytać w artykule Karta podatkowa dla działalności gospodarczej

Ryczałt ewidencjonowany
Drugą uproszczoną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Ta forma nie jest jednak już tak prosta jak karta podatkowa. Opodatkowaniu tutaj podlega bowiem przychód, a co za tym idzie, ryczałtowiec musi prowadzić odrębne za każdy rok ewidencję przychodów (poza nielicznymi wyjątkami). Musi on także zaprowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych czy ewidencję wyposażenia oraz indywidualne karty przychodów pracowników (gdy takowych posiada). Gromadzić również musi dowody zakupu towarów.

Jak już wyżej podkreślono, podatek jest tutaj liczony od uzyskanego przychodu. Nie są w związku z tym przy jego ustalaniu ważne koszty uzyskania przychodu (na co wskazuje także obowiązek prowadzenia ewidencji przychodów, gdzie zabrakło miejsca na koszty). Z drugiej jednak strony ustawodawca określił stosunkowo niskie stawki podatku. Wynoszą one 3%, 5,5%, 8,5% 17% i 20% w zależności od tego jakiego rodzaju przychód z prowadzonej działalności przedsiębiorca uzyskał. Obowiązuje tutaj zasada, że im wyższe potencjalne koszty mogłyby wystąpić, tym stawka podatku jest niższa (i tak przychody z handlu opodatkowane są stawką 3%, zaś do przychodów z wolnych zawodów stawka ta wynosi aż 20%).

Podobnie jak przy karcie podatkowej, także i tutaj nie każdy rodzaj działalności gospodarczej może być opodatkowany ryczałtem. Wyłączenia znalazły się przede wszystkim w załączniku nr 2 do ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym. Dodatkowo ważny jest limit uzyskanego przychodu. Aby opodatkowanie ryczałtem mogło być możliwe, przedsiębiorca w poprzednim roku podatkowym nie może przekroczyć przychodu w wysokości 150 000 euro ( na rok 2013 limit ten wynosi 615 300 zł). Do ryczałtu nie mają także prawa ci przedsiębiorcy, którzy świadczą usługi dla swoich obecnych lub byłych pracodawców w tym samym zakresie, jak w ramach stosunku pracy (w bieżącym tudzież poprzednim roku podatkowym).

Sam podatek obliczany jest za okresy miesięczne lub kwartalne, a uiścić należy go do 20-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu (kwartale), którego dotyczy (za wyjątkiem grudnia, który to jest płatny w terminie złożenia zeznania rocznego).