Jakie koszty uzyskania przychodu w 2013 r.?

Przeczytaj także: Ulga na Internet oraz prorodzinna w 2013 r.

Sposób ustalania kosztów uzyskania przychodu jest różny w zależności od tego, jakiego źródła przychodu one dotyczą. Ich ogólna definicja, zawarta w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) mówi, że zalicza się do nich wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, za wyjątkiem wydatków znajdujących się w katalogu tych, które wprost z kosztów zostały wyłączone (zostały one wymienione w art. 23 updof). Co istotne, z przytoczonej definicji wynika, że dany wydatek staje się kosztem uzyskania przychodu z danego źródła, o ile ściśle tego źródła dotyczy.

Tak szerokie pojęcie kosztów stosują jednak głównie przedsiębiorcy do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Przy innych źródłach ustawodawca określił różne sposoby ich ustalania.

I tak w przypadku podatników uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, koszty uzyskania przychodu (art. 22 ust. 2 updof):

1. wynoszą 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1.335 zł, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
2. nie mogą przekroczyć łącznie 2.002 zł 05 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
3. wynoszą 139 zł 06 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1.668 zł 72 gr, w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
4. nie mogą przekroczyć łącznie 2.502 zł 56 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Koszty te w takiej wysokości obowiązują już od kilku lat. Co jednak jest niezwykle ważne, jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów określonych w powyższy sposób są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w zeznaniu rocznym podatnik ma prawo przyjąć je w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, o ile zostaną one udokumentowane wyłącznie imiennymi biletami okresowymi (art. 22 ust. 11 updof). W trakcie roku jednakże zakład pracy, jako płatnik, musi stosować koszty uzyskania przychodu w podanej wyżej wysokości zryczałtowanej.

Bez zmian pozostaną także zasady regulujące 20% koszty uzyskania przychodu w 2013 r. z tytułu umów zleceń czy o dzieło zawieranych poza działalnością gospodarczą (czyli z tzw. działalności wykonywanej osobiście). Warto pamiętać, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie społeczne, których podstawę wymiaru ten przychód stanowi.

Zmiany w 50% kosztach podatkowych
Niestety tego samego nie można powiedzieć o kosztach 50%, do których prawo mają m.in. artyści, dziennikarze, naukowcy, czy wynalazcy. Koszty w tej wysokości przysługują bowiem w stosunku do przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami. Do tej pory koszty takie można było stosować bez ograniczeń (pamiętając jedynie, iż oblicza się je od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki ZUS, których podstawę wymiaru ten przychód stanowi).

Z dniem 01 stycznia 2013 r. w związku z nowelizacją updof jednak to się zmieni. Zgodnie z nowo dodanym art. 22 ust. 9a, 50-proc. koszty uzyskania przychodów nie będą mogły przekroczyć ½ kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej. Nic nie wskazuje na to, aby w roku 2013 progi podatkowe (czy też stawki podatku) uległy zmianie, w związku z czym maksymalna wartość kosztów uzyskania przychodu ustalonych w powyższy sposób nie będzie mogła przekroczyć kwoty 42 764 zł (górna granica pierwszego progu podatkowego wynosi 85 528 zł).

Warto pamiętać, że wskazany wyżej limit jest limitem rocznym i dotyczy wszelkich przychodów uzyskanych w danym roku, do których mają zastosowanie koszty uzyskania przychodu ustalane w taki właśnie sposób. Szerzej na ten temat można poczytać w artykule: Podatek PIT: zmiany od 2013 r.

Oczywiście zarówno w przypadku 20% jak i 50% kosztów uzyskania przychodu podatnik może zastosować zamiast nich koszty faktycznie poniesione o ile udowodni, że są one wyższe od zryczałtowanych.

Ważna zmiana
Podatnik może złożyć płatnikowi w formie pisemnej oświadczenie o zaprzestaniu potrącania 50% kosztów uzyskania przychodu w trakcie roku (co ma uchronić podatnika przed ewentualną zapłatą dużego podatku po dokonaniu rozliczenia rocznego).