Umowa zlecenie w PIT-37 lub PIT-36 za 2012 r.

Przeczytaj także: Umowa zlecenie małoletniego dziecka w rozliczeniu rocznym

Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną, którą regulują przepisy Kodeksu cywilnego. Bardzo często zawarcie takiej umowy jest pierwszym krokiem w kierunku pracy zawodowej. Inni podpisują takie umowy w celu dorobienia do etatu. Umowy te są szczególnie popularne wśród osób młodych, często jeszcze na studiach.

Art. 734 Kodeksu cywilnego mówi, że przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Art. 735 K.c. dodaje tutaj, że jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy.

Co do kwalifikacji źródła przychodów wynagrodzenia uzyskanego ze zlecenia, to zostało określone w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof), zgodnie z którym za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się m.in. przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
a) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
b) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością

O czym warto wiedzieć, w powyższy sposób kwalifikowane są jedynie te umowy zlecenia, które nie są zawierane w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

We wskazanych wyżej przypadkach zleceniodawca (z reguły przedsiębiorca) jest płatnikiem z tytułu wypłacanego wynagrodzenia zleceniobiorcy. Ponadto tak uzyskane przez tego ostatniego przychody zleceniodawca wykazuje na informacji oznaczonej symbolem PIT-11 (płatnik – zleceniodawca wykazuje tutaj wartość uzyskanego przez zleceniobiorcę przychodu, kosztów uzyskania przychodu i dochodu, a także wartość pobranej zaliczki na podatek oraz podlegających odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne), który najpóźniej do końca lutego następnego roku musi przekazać do właściwego dla podatnika (zleceniobiorcy) urzędu skarbowego jak i samemu podatnikowi.

Otrzymana od zleceniodawcy informacja PIT-11 stanowi dla zleceniobiorcy podstawę do wypełnienia zeznania podatkowego za rok, w którym przychody te uzyskano. Właściwym formularzem, który podatnik winien wypełnić dla tego rodzaju przychodów, jest z reguły zeznanie opatrzone symbolem PIT-37. Przychody tego typu wykazuje się w części C formularza, w wierszu „Działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy (w tym umowy o dzieło i zlecenia)”.
Co warte podkreślenia, w przypadku zawarcia umów zlecenia z kilkoma firmami, każda z nich wystawi zleceniobiorcy PIT-11. Wykazane w nich kwoty należy zsumować i wykazać w jednym zeznaniu rocznym (wraz z innymi dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych). Nie składa się PIT-37 odrębnie dla każdego PIT-11 otrzymanego od zleceniodawcy.

Kiedy PIT-36?
Warto pamiętać, że PIT-37 to nie jedyne zeznanie, w którym podatnik może wykazać przychody z umowy zlecenia. Właściwym do ich rozliczenia jest także PIT-36 (część D formularza, wiersz „Działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy (w tym umowy o dzieło i zlecenia)). Przychody zleceniobiorców znajdą się w nim przede wszystkim wtedy, gdy oprócz przychodów z umów zlecenie zawartych z firmami podatnik uzyskuje także inne przychody opodatkowane na zasadach ogólnych wg skali podatkowej, dla których zabrakło miejsca na PIT-37. Są to chociażby przychody z prywatnego najmu opodatkowane skalą czy przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Warto pamiętać, że na zeznaniu PIT-36 znalazło się miejsce dla wszystkich przychodów, co do których ustawodawca generalnie przewidział formularz PIT-37. Co za tym idzie, jeżeli obok nich występują także inne przychody, dla których właściwym jest PIT-36, w zeznaniu tym wykazuje się wszystkie przychody opodatkowane na zasadach ogólnych wg skali podatkowej, zaś formularza PIT-37 już się nie wypełnia.

Nie każde zlecenie to przychód z działalności wykonywanej osobiście
Co zostało już wyżej podkreślone, przychód z umowy zlecenia należy zaliczyć do źródła w postaci przychodów z działalności wykonywanej osobiście, jeżeli umowy zlecenia są zawierane generalnie z przedsiębiorcami.

Nie zawsze musi jednak tak być. Nie ma bowiem przeszkód, aby umowę taką zawarły między sobą także dwie osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Jak w takim przypadku rozliczyć się z uzyskanych z tego tytułu przychodów?

Otóż tutaj otrzymane wynagrodzenie należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 updof. Zleceniobiorca musi przy tym pamiętać, że w takim przypadku nie ma płatnika i nie otrzyma PIT-11. Wysokość dochodu ustala on samodzielnie i wykazuje go w zeznaniu podatkowym oznaczonym symbolem PIT-36 w wierszu dotyczącym „Innych źródeł” (część D formularza).

Drobne umowy zlecenia poza zeznaniem rocznym
W przypadku zawarcia umowy zlecenia z zakładem pracy, ten nie zawsze pobierze zaliczkę na podatek dochodowy liczoną wg skali podatkowej. Zgodnie bowiem z art. 30 ust. 1 pkt 5a updof, jeżeli kwota należności określona w umowie zlecenia zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł, ten pobiera od niej zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu.

Wartości takich zleceń płatnik nie wykaże w PIT-11, zaś podatnik nie ujmie ich w zeznaniu rocznym. Przychody takie są bowiem opodatkowane ryczałtem, a w PIT-37 lub PIT-36 wykazywane są jedynie te, które podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych wg skali podatkowej.