eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiPorady podatkowe › Ordynacja podatkowa: kto odpowiada za zaległości podatkowe

Ordynacja podatkowa: kto odpowiada za zaległości podatkowe

2013-02-22 13:07

Ordynacja podatkowa: kto odpowiada za zaległości podatkowe

Kto odpowiada za zaległości podatkowe? © forestpath - Fotolia.com

Obowiązek spłaty zaległości podatkowych przedsiębiorcy może w konkretnych przypadkach spoczywać na osobach trzecich. Dotyczy to m.in. wspólników spółki cywilnej i spółek osobowych, a niekiedy i rodziny przedsiębiorcy prowadzącego własną działalność gospodarczą - do uregulowania zapłaty mogą być wezwani razem z podatnikiem.

Przeczytaj także: Spółka cywilna: za zaległości w podatku VAT odpowiadają wspólnicy

Zasada solidarności za zobowiązania zawiera się w przepisach Kodeksu cywilnego i polega na możliwości żądania przez wierzycieli całości bądź części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna. Jeśli jeden z dłużników zaspokoi roszczenia wierzyciela, pozostali zostają od zobowiązania zwolnieni. Na tych samych zasadach może pojawić się odpowiedzialność solidarna na gruncie podatkowym. Może ona wynikać z regulacji dotyczących konkretnego podatku, jak np. odpowiedzialność solidarna współwłaścicieli na gruncie podatków lokalnych, czy też małżonków dokonujących wspólnego rozliczenia rocznego w podatku dochodowym. Zdarza się jednak, że w niektórych sytuacjach fiskus może pociągnąć do odpowiedzialności za zaległości podatkowe również osoby trzecie, które odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem.

Z punktu widzenia podatków, solidarność dotyczy szczebla zapłaty zaległości podatkowej. Urząd skarbowy występujący w roli wierzyciela dopiero wtedy będzie mógł dokonać wyboru dłużnika, który będzie musiał zobowiązanie uregulować. Gdy do odpowiedzialności za długi ma być pociągnięta osoba trzecia niezbędna jest w tym zakresie decyzja. Fiskus nie będzie mógł wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat.

Ordynacja podatkowa przywiduje kilka uszczegółowień w zakresie zobowiązań podatkowych przedsiębiorcy wobec urzędu skarbowego.

Wspólnicy w spółce cywilnej
Jeśli spółka cywilna spóźnia się z uregulowaniem należnych fiskusowi kwot, wezwanymi do zapłaty będą jej wspólnicy. I to bez względu na to, który z nich wniósł do spółki większy wkład, czy dysponuje większymi udziałami w zyskach. Fiskus może pociągnąć do odpowiedzialności każdego z nich razem lub osobno i to do wysokości ich prywatnych majątków.

Partnerzy i komplementariusze
Podobnie jest w przypadku spółek osobowych i wspólników je tworzących. Wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej oraz komplementariusze spółek komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej odpowiadają za zaległe zobowiązania podatkowe spółki całym swoim majątkiem solidarnie i z pozostałymi wspólnikami. Fiskus może zatem żądać uregulowania zaległych zobowiązań spółki od każdego ze wspólników.

fot. forestpath - Fotolia.com

Kto odpowiada za zaległości podatkowe?

Obowiązek spłaty zaległości podatkowych przedsiębiorcy może w konkretnych przypadkach spoczywać na osobach trzecich. Dotyczy to m.in. wspólników spółki cywilnej i spółek osobowych, a niekiedy i rodziny przedsiębiorcy.


Czy za długi męża odpowiada żona?
Występowanie wspólności majątkowej pozwala organowi podatkowemu żądać zaspokojenia wierzytelności ze wspólnego majątku podatnika i jego współmałżonka.

Co więcej, za zobowiązania podatkowe solidarną odpowiedzialność ponoszą również małżonkowie, którzy podpisali umowę o ograniczeniu lub wyłączeniu wspólności majątkowej, których wspólność majątkową zniósł sąd oraz małżonków znajdujących się w separacji.

Fiskus pociągnie do odpowiedzialności solidarnej także byłego małżonka przedsiębiorcy. Obszar odpowiedzialności obejmuje tu okres, w którym stale współdziałał z przedsiębiorcą w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Syn posiadający dostęp do konta firmowego
Co do zasady członkowie rodziny podatnika (poza współmałżonkiem) nie odpowiadają za jego nieuregulowane zobowiązania podatkowe z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Nie jest tak jednak w każdym przypadku. Jeśli ktoś z rodziny przedsiębiorcy współdziała z nim w wykonywanej przez niego działalności, osiągając z tego tytułu korzyści majątkowe, fiskus ma prawo żądać od takiej osoby zapłaty za nieuregulowane zobowiązania podatnika. Przykładem może być sytuacja, w której np. jego dzieci posiadają dostęp do firmowego konta bankowego. Dotyczy to odpowiedzialności za długi podatkowe w okresie, w którym członek rodziny współdziałał w działalności i osiągał z tego tytułu korzyści. Ustawodawca za członków rodziny uważa wstępnych (dziadka, ojca), zstępnych (córkę, wnuczkę), rodzeństwo, zięcia, synową, a także osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu.

Wyłączone są dzieci, wobec których ze strony podatnika w okresie współdziałania ciążył obowiązek alimentacyjny.

Kupujący firmę musi się liczyć z jej długami
Solidarna odpowiedzialność za publicznoprawne zobowiązania podatnika obejmuje również nabywcę przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Odpowiada on całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nabywca nie mógł wiedzieć o takich zaległościach. Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Podstawa prawna
  • Art. 91, 107, 110-112, 115 Ordynacji podatkowej z dnia 29 sierpnia 1997 r., tj. Dz.U. z 1997 r., nr 137 poz. 926
  • Art. 366 Kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r., tj. Dz. U. z 1964 r., nr 16 poz. 93
  • Art. 22, 109, 134 Kodeksu spółek handlowych z dnia 15 września 2000 r., : tj. Dz.U. z 2000 nr 94 r., poz. 1037
  • Art. 41 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z dnia 25 lutego 1964 r., tj. Dz. U. z 1964 r., nr 9 poz. 59

Katarzyna Miazek, Karolina Zawłocka

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: