Rozliczenie VAT gdy rezygnacja z metody kasowej

Przeczytaj także: Metoda kasowa gdy otwarcie firmy

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, z metody kasowej można zrezygnować nie wcześniej niż po 12 miesiącach jej stosowania. Warunkiem takiej rezygnacji jest przy tym pisemne zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o takim zamiarze w terminie do końca kwartału, w którym metoda kasowa ma być stosowana (o czym mówi art. 21 ust. 3 tejże ustawy). Warto pamiętać, że chodzi tutaj o kwartały kalendarzowe, a nie dowolne 3 kolejne miesiące.

I tak przykładowo podatnik który zamierza zrezygnować z metody kasowej z końcem trzeciego kwartału 2013 r., zawiadomienie o powyższym winien złożyć fiskusowi dońca września. Ponadto podatek VAT w takim przypadku przy zastosowaniu tej metody musiał rozliczać co najmniej od początku IV kwartału 2012 r. (a więc przez okres minimum 12 miesięcy).

Niemniej rezygnacja z rozliczania VAT metodą kasową nie zawsze oznacza automatyczne rozliczanie tego podatku na zasadach ogólnych w pełnym zakresie. Trzeba bowiem pamiętać, że u podatnika, który rezygnuje z tej metody, obowiązek podatkowy w stosunku do czynności wykonanych w okresie, kiedy metoda ta była stosowana, powstaje na zasadach określonych w art. 21 ust. 1 ustawy o VAT, a więc:

1. z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz czynnego podatnika VAT,
2. z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony wyżej

Podobnie jest z podatkiem naliczonym. Art. 86 ust. 18 ustawy o VAT mówi bowiem, że w przypadku podatników którzy zrezygnowali z rozliczania VAT metodą kasową (bądź utracili do niej prawo), kwotę podatku naliczonego, wynikającą z faktur otrzymanych w okresie, kiedy rozliczali się metodą kasową, i nieodliczoną do końca tego okresu, mogą odliczyć w okresie rozliczeniowym, w którym uregulowali kontrahentowi całą należność wynikającą z otrzymanych faktur. Uregulowanie należności w części przy tym daje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego odpowiadającą części uregulowanej należności.

Zakładając zatem, że rezygnacja z metody kasowej ma nastąpić z końcem III kwartału 2013 r. i od października podatnik rozpocznie rozliczać podatek VAT na zasadach ogólnych, począwszy od czynności wykonanych w październiku będzie stosował zasady ogólne powstania obowiązku podatkowego (o ile oczywiście dla danej czynności ustawodawca nie określił szczególnego momentu jego powstania). Od tego momentu będzie także odliczał podatek naliczony na zasadach ogólnych.

Jednakże w stosunku do czynności nierozliczonych za okres stosowania metody kasowej (zarówno po stronie sprzedaży jak i zakupów, wynikających z nieopłaconych zobowiązań bądź nieotrzymanych należności wynikających z wystawionych i otrzymanych faktur w okresie stosowania tej metody), podatnik będzie musiał stosować dotychczasowe zasady rozliczeń (a więc obowiązujące przy metodzie kasowej).

Podsumowując, obowiązek podatkowy w stosunku do czynności wykonanych przed rezygnacją z metody kasowej, które jednak w okresie jej stosowania nie zostały rozliczone, powstanie z dniem uregulowania całości lub części należności przez nabywcę - w przypadku gdy tym był czynny podatnik VAT, bądź z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, jednakże nie później niż 180. dnia od dnia wydania towaru lub usługi – gdy nabywcą był inny podmiot.

W zakresie odliczenia podatku naliczonego z faktur i dokumentów celnych otrzymanych przed rezygnacją z metody kasowej, który w tym okresie nie został odliczony, prawo takie wystąpi natomiast w okresie, w którym podatnik ureguluje swoim kontrahentom całą lub część należności wynikającą z powyższych dokumentów.