Majątek spółki na cele osobiste a podatek od darowizny

Przeczytaj także: Wyłączenie nieruchomości ze spółki osobowej bez podatku od darowizny?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca jest wspólnikiem trzyosobowej spółki jawnej. Na potrzeby podatku dochodowego prowadzona jest podatkowa księga przychodów i rozchodów. Wnioskodawca płaci z tego tytułu podatek liniowy. Każdy ze wspólników posiada udział w zyskach i stratach spółki w wysokości 1/3. W 2005 r. spółka nabyła nieruchomość zabudową budynkiem mieszkalnym, murowano-drewnianym, uznaną za środek trwałych. W 2012 r. nieruchomość ta została podzielona na dwie działki (1/2 i 2/2). Wspólnicy zamierzają wycofać ze spółki część tej nieruchomości, na którą składa się działka 2/2 i przenieść ją na swoją rzecz, wskutek czego staną się jej współwłaścicielami. przy czym ich udziały we współwłasności będą odpowiadać udziałom w zyskach i stratach w spółce. Uchwała wspólników zostanie podjęta w formie aktu notarialnego, z uwagi na przedmiot czynności i konieczność dokonania zmian wpisów w księdze wieczystej, zostanie sporządzona umowa nieodpłatnego przekazania na cele własne wspólników spółki. Podstawą przeniesienia własności części nieruchomości będzie jednomyślna uchwała wspólników o wycofaniu nieruchomości na potrzeby własne wspólników, a jedynie w jej wykonaniu zostanie sporządzona umowa nieodpłatnego przekazania. Wnioskodawca zadał pytanie, czy powyższe będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy i odstąpił od jego uzasadnienia prawnego. Stanowisko to było następujące:

„(…) Zdaniem Wnioskodawcy, wycofanie nieruchomości z majątku spółki jawnej i przekazanie jej na potrzeby własne Wnioskodawcy i pozostałych wspólników na podstawie jednomyślnej uchwały oraz umowy nieodpłatnego przekazania – w efekcie czego Wnioskodawca stanie się właścicielem 1/3 nieruchomości – nie będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.) dalej: u.p.s.d., opodatkowaniu podlega nabycie przez osoby fizyczne rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego,
2. darowizny, polecenia darczyńcy,
3. zasiedzenia,
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności,
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu,
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Przedstawiony powyżej katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn ma charakter zamknięty. Oznacza to, że opodatkowaniu ww. podatkiem podlega tylko i wyłącznie nabycie rzeczy lub praw majątkowych, które w sposób wyraźny zostało wskazane w art. 1 ust. 1 u.p.s.d. Z przedstawionego przepisu wynika, iż podatkiem tym będzie obłożone m.in. dokonanie darowizny.

Przepisy powyższej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna”, w związku z tym należy odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego. Zgodnie z brzmieniem art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna ma na celu przysporzenie majątkowe bez ekwiwalentu (nieodpłatnie) i podlega najczęściej na przesunięciu dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Podkreślić należy, że do zawarcia umowy darowizny konieczne jest niezbędne zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, ze stanu faktycznego przedstawionego do zaopiniowania, nie wynika by miała być zawarta umowa darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 3531 Kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć w sposób dobrowolny łączący je stosunek prawny, pod warunkiem jednak by jego treść lub cel nie sprzeciwiały się m. in. ustawie, czy też zasadom współżycia społecznego. Oznacza to, że w ramach swobody kształtowania stosunku zobowiązaniowego strony mogą zawrzeć umowę nienazwaną.

W przedmiotowej sprawie wolą wspólników Spółki, jako jedynych wspólników, a także, jako osób prywatnych nie jest zawarcie umowy darowizny. Planowane jest podjęcie uchwały i zawarcie umowy nieodpłatnego przekazania na potrzeby własne wspólników, przy zachowaniu proporcji w udziale w nieruchomości odpowiednich do udziałów w zyskach i stratach w Spółce, co nie będzie wyczerpywało znamion umowy darowizny. Ponadto podkreślenia wymaga fakt, iż ww. umowa zostanie zawarta i sporządzona w formie aktu notarialnego w następstwie uchwały o przekazaniu nieruchomości na potrzeby własne, zaś powyższe nie powoduje jej nieskuteczności wobec zasady swobody umów.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, wskazana czynność nie będzie podlegała ustawie o podatku od spadków i darowizn, gdyż nie przyjmie ona formy żadnego z tytułów wskazanych w ustawie w art. 1 ust. 1. Tym samym nieodpłatne przekazanie przez Spółkę nieruchomości na cele osobiste Wnioskodawcy i pozostałych wspólników, w wyniku czego Wnioskodawca stanie się właścicielem 1/3 nieruchomości, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, zaś Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do uiszczenia podatku z tego tytułu.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów