Budownictwo mieszkaniowe w podatku VAT: powierzchnia użytkowa

Przeczytaj także: Niższa stawka VAT na demontaż eternitu

Art. 41 ust. 12 ustawy o VAT mówi, iż stawkę podatku VAT w wysokości 8% stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Ust. 13 tego przepisu dodaje, że przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części (którymi z kolei są budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w PKOB w dziale 11 – art. 2 pkt 12 ustawy o VAT), z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych.

W art. 41 ust. 12b ustawodawca wskazał zaś, że w powyższym nie mieszczą się:

1. budynki mieszkalne jednorodzinne, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m²,
2. lokale mieszkalne, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m².

W przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej limity określone wyżej, obniżoną stawkę podatku stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej.

Niestety ustawodawca nie wskazał, jak mierzyć powierzchnię użytkową danej nieruchomości, do której odnoszą się podane wyżej limity. Ostatnimi czasy jednakże Naczelny Sąd Administracyjny wydał w tym zakresie dwa ciekawe orzeczenia: z dnia 8 maja 2013 r., sygn. akt I FSK 888/12 oraz z dnia 23 maja 2013 r., sygn. akt I FSK 953/12.

W pierwszej sprawie rozpatrywanej przez sąd spółka uważała, iż jest uprawniona do stosowania definicji i sposobu obliczania powierzchni wskazanej w Normie PN-70/B-02365, gdyż pojęcie to należy do terminologii specjalistycznej w dziedzinie budownictwa, która jest odzwierciedlona w zapisach ww. Normy. Fiskus uznał natomiast, że przy poszukiwaniu znaczenia powierzchni użytkowej należy kierować się definicją zawartą w obowiązującym rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, bowiem do tego aktu odwołują się art. 41 ust. 12a, czy art. 2 pkt 12 ustawy o VAT, które określając wysokość stawki podatku odsyłają do klasyfikacji obiektów budowlanych.

NSA rację przyznał spółce wskazując, że przy wyborze właściwej definicji należy mieć na względzie, że jednym z kryteriów wyboru tej definicji powinna być jej uniwersalność. Definicja ta powinna odnosić się zarówno do budynków, jak i lokali mieszkalnych. Tymczasem definicja powierzchni użytkowej zwarta w PKOB odnosi się wyłącznie do budynków.

Skoro zaś skarżąca na wszystkich etapach budowy stosuję normę PN-70/B-02365, zaś ustawodawca nie wskazał, jak powierzchnię użytkową mierzyć, pozostawiając to w gestii podatników, racjonalnym jest jej dążenie do zastosowania tych samych zasad przy ustalaniu, czy przekroczone zostały limity warunkujące zastosowanie obniżonej stawki podatku.
NSA podkreślił przy tym, że prawidłowym będzie tutaj także stosowanie sposobu ustalenia powierzchni użytkowej określonej w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.

Powyższe potwierdził NSA w drugim z przytoczonych wyroków, a więc o sygn. akt I FSK 953/12. Sąd podkreślił, że w sytuacji gdy ustawodawca nie zdefiniował pojęcia "powierzchnia użytkowa" dla prawidłowego stosowania art. 41 ust. 12b u.p.t.u., stanowiącego istotne kryterium dla stosowania obniżonej lub podstawowej stawki podatku od towarów i usług, to tym samym wybór stosowanej definicji powierzchni użytkowej dla potrzeb stosowania tego przepisu, pozostawiono w gestii podatników, którzy w takiej sytuacji mogą posłużyć się każdą normatywnie określoną metodą ustalenia takiej powierzchni, w tym z zastosowaniem norm stosowanych w budownictwie, o ile będzie ona adekwatna do rodzaju obiektu, dla którego ma być zastosowana.

Wyliczenia takiej powierzchni można zatem dokonać m.in. w oparciu o normy stosowane w budownictwie i to nawet wówczas, gdy te nie są obligatoryjne.