eGospodarka.pl › Podatki › Porady podatkowe › Kiedy rozliczyć VAT od usług budowlanych?

Kiedy rozliczyć VAT od usług budowlanych?

2017-06-21 13:41

Usługi budowlane w podatku VAT © mihalec - Fotolia.com

Zastosowanie odpowiedniej stawki VAT do świadczonych usług budowlanych to nie jedyny problem, z jakim borykają się firmy budowlane. Często trudniej jest im określić, w którym momencie usługę taką na potrzeby VAT rozliczyć.

Przeczytaj także: Usługi budowlane: protokół zdawczo-odbiorczy w podatkach PIT CIT VAT

Przy wykonywaniu usług budowlanych obowiązek podatkowy może być rozliczany na zasadach ogólnych bądź szczególnych. Pierwszym czynnikiem wpływającym na rozliczenie tego podatku jest status usługobiorcy.

W przypadku usług budowlanych świadczonych na rzecz podatnika VAT, obowiązek podatkowy powstaje co do zasady z chwilą wystawienia faktury (art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a) ustawy o VAT). Od zasady tej występują jednakże dwa wyjątki:

jeżeli podatnik spóźni się z wystawieniem faktury bądź jej nie wystawi - wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu do wystawienia tego dokumentu, tj. 30-tego dnia od dnia wykonania usługi (art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust. 3 ustawy o VAT)
jeżeli przed wykonaniem usługi podatnik otrzyma całość lub część zapłaty (np. zaliczkę) - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania - oczywiście w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 8 ustawy o VAT).

Można tutaj stosować też przepisy w zakresie częściowych rozliczeń, gdy usługi takie mają charakter ciągły (art. 19a ust. 3 ustawy o VAT).

W przypadku natomiast usług budowlanych świadczonych dla niepodatników (czyli gdy nie jest odgórnie wymagane wystawienie faktury VAT na takie usługi), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania takich usług (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). Stosuje się tutaj odpowiednio wskazane wyżej zasady do otrzymania przedpłat czy zaliczek, czy usług ciągłych.

Data wykonania usługi

Jak można łatwo zauważyć - drugim niezwykle istotnym czynnikiem, wpływającym na prawidłowe określenie powstania momentu obowiązku podatkowego z tytułu świadczonych usług budowlanych, jest moment wykonania tychże usług.

Usługom budowlanym towarzyszy z reguły szereg dodatkowej dokumentacji, w postaci chociażby protokołów zdawczo-odbiorczych, protokołów częściowych itp. W doktrynie można spotkać pogląd, że dopóki protokół taki nie zostanie podpisany, wykonawca może nadal świadczyć określone usługi na budowie.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. mihalec - Fotolia.com

Usługi budowlane w podatku VAT

Określenie momentu, w którym pokazać sprzedaż usług budowlanych na gruncie VAT, jest bardzie skomplikowane, aniżeli to by się mogło wydawać. Nie znajdują tutaj rozwiązania przyjęte w podatku dochodowym.

W związku z tym swego czasu utarło się, że jako datę wykonania usługi należy rozumieć datę podpisania takiego protokołu odbiorczego. W tym momencie bowiem roboty są odbierane przez inwestora i kończy się praca firmy budowlanej. I tak też jest w podatku dochodowym (por. interpretacja indywidualna j Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 lutego 2017 r., nr 3063-ILPB2.4510.193.2016.2.JG).

Zwróć uwagę
W Podatku dochodowym przyjmuje się, że dniem wykonania usług budowlanych jest dzień odbioru wykonanych prac, potwierdzony na ogół protokołem zdawczo-odbiorczym. Przychód z tytułu świadczenia takich usług powstaje zatem co do zasady w dacie podpisania takiego protokołu, o ile wcześniej nie wystawiono faktury bądź nie otrzymano należności.

W podatku VAT ostatecznie uznano jednak, że podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego nie ma nic wspólnego z fizycznym zakończeniem robót, a to właśnie ten moment powinien być tutaj brany pod uwagę.

Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia 1 kwietnia 2016 r. nr PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141 wyjaśnił, że

„(...) O momencie wykonania usług budowlanych lub budowlano-montażowych decyduje faktyczne wykonanie tych usług (vide: wyroki sądów administracyjnych, m.in.: sygn. akt I SA/Kr 708/15, I SA/Ol 118/15, I SA/Bd 190/15, I SA/Wr 2386/14, III SA/Wa 1664/14). Niemniej jednak samo pojęcie faktycznego wykonania usługi budowlanej budzi pewne wątpliwości, w szczególności, z uwagi na fakt, że w praktyce gospodarczej faktyczne wykonanie usługi łączone jest zwykle z podpisaniem protokołu zdawczo-odbiorczego lub wystawieniem określonego świadectwa np. w przypadku realizacji inwestycji budowlanych lub budowlano-montażowych na warunkach kontraktowych Międzynarodowej Federacji Inżynierów Konsultantów (FIDIC).

Pojęcie wykonania usługi, o którym mowa w ustawie o VAT, należy rozpatrywać w kontekście regulacji dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (...) oraz w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (...) dotyczącego tych regulacji. Jak wynika z orzecznictwa TSUE, chwila, w której podatek staje się wymagalny (w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usług), a tym samym możliwy do odliczenia przez podatnika (nabywcę), co do zasady nie może zostać określona przez spełnienie formalności, takich jak wpis do ksiąg rachunkowych usługodawców kosztów, jakie ponieśli oni przy świadczeniu ich usług (wyrok TSUE z dnia 13 lutego 2014 r. w sprawie C-18/13, pkt 46, EU:C:2014:69).(...) W związku z tym – dla celów podatku od towarów i usług – nie należy wiązać momentu wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej ze spełnieniem formalności cywilnoprawnej, jaką jest podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego lub też np. w przypadku realizacji tych usług na warunkach kontraktowych FIDIC – z datą wystawienia określonych świadectw.

Mając powyższe na uwadze za datę wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej należy przyjąć datę faktycznego wykonania usługi, tj. dzień, w którym - w związku z wykonaniem określonej umową usługi lub jej części (jeżeli usługa jest przyjmowana częściowo) doszło do faktycznego zakończenia prac lub ich części - wykonawca zgłasza je do odbioru (w opinii wykonawcy usługi lub ich część są gotowe do ich przyjęcia przez nabywcę usługi).(...)”

Przeczytaj także: