Zbycie akcji a koszty uzyskania przychodu

Przeczytaj także: Kredyt na zakup akcji a koszty uzyskania przychodu

Jakie wątpliwości wyjaśniła izba skarbowa?

W skierowanym do organu podatkowego zapytaniu podatniczka wyjaśniła, że w październiku 2004 r. zaciągnęła kredy na zakup akcji – obciążono ją zatem prowizją od udzielonego kredytu, kwotą z tytułu ustanowienia zabezpieczenia kredytu oraz odsetkami od kredytu. Zlecenie kupna akcji uległo redukcji, przez co podatniczka nabyła mniejszą ich ilość – z uwagi na duży popyt. W związku z tym podatniczka wystąpiła z zapytaniem, czy przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia powyższych akcji do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć w całości wyżej poniesione wydatki? W przedmiotowej sprawie izba skarbowa zajęła następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. nr 14, poz. 176 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W myśl art. 30 b ust. 2 pkt 1 wyżej powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

W przedmiotowej sprawie istotnym jest rozdzielenie pojęcia wydatków na nabycie (objęcie) udziałów (akcji) od kosztów związanych z funkcjonowaniem źródła przychodu o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt. 7 w/w ustawy tj. kapitałami pieniężnymi. Do wydatków na nabycie bądź objęcie udziałów (akcji) zaliczyć należy wydatki bezpośrednio związane z takim objęciem przypisane do konkretnej transakcji, a więc wydatki, bez których nie byłoby możliwe ich nabycie lub objęcie. Stąd takim wydatkiem jest koszt nabycia odpłatnie zbywanego papieru wartościowego (cena jednostkowa x ilość papierów wartościowych). Wydatki na nabycie udziałów lub akcji stanowią koszty uzyskania przychodu – stosownie do przepisu art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – dopiero w momencie ich zbycia.Natomiast kosztów związanych ze źródłem finansowania tego rodzaju wydatków nie należy utożsamiać z bezpośrednimi wydatkami na objęcie lub nabycie udziałów lub akcji. Dotyczy to w szczególności prowizji i odsetek od pożyczek i kredytów zaciągniętych na ich nabycie, które można zakwalifikować jako wydatki - jak już wskazano – związane z funkcjonowaniem źródła przychodu i poniesione w celu osiągnięcia przychodów, które stanowią koszty uzyskania przychodu w momencie ich zapłaty lub kapitalizacji.

Należy także wskazać, iż dla uznania poniesionych wydatków za koszt uzyskania przychodu istotnym jest rodzaj wydatku jak również moment jego poniesienia. Zarówno bowiem wydatki na nabycie odpłatnie zbywanego papieru wartościowego, jak również wydatki poniesione w roku podatkowym związane z funkcjonowaniem źródła przychodu stanowią koszty uzyskania przychodu z tą różnicą, że wydatki bezpośrednio związane z nabyciem są tego rodzaju kosztem dopiero w dacie odpłatnego zbycia akcji.

Zaciągnięty kredyt na zakup akcji spowodował poniesienie dodatkowych kosztów związanych z obsługą niniejszego kredytu tj. odsetek oraz prowizji od kredytu oraz innych kosztów zapłaconych w banku, związanych m. in. z ustanowieniem zabezpieczenia kredytu, wydanymi zaświadczeniami. Uiszczenie tych opłat było warunkiem koniecznym otrzymania kredytu, którego celem było nabycie akcji. W rezultacie opłaty za przygotowanie kredytu oraz odsetki od kredytu zaciągniętego przez podatnika w celu nabycia akcji mogą stanowić koszt uzyskania przychodów w takiej wysokości w jakiej zostały faktycznie poniesione (a nie – jak błędnie wskazał organ podatkowy I instancji – proporcjonalnie do kwoty zakupionych akcji).

Ponadto w sytuacji, gdyby nie uzyskano przychodów z kapitałów pieniężnych, wówczas spłata odsetek oraz zapłacone prowizje stanowiłyby stratę podatkową, która zgodnie z zasadami określonymi w art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może być rozliczona w ciągu pięciu kolejnych lat podatkowych z dochodem uzyskanym z tego źródła przychodów.

Jednocześnie należy zaznaczyć, iż wydatki te muszą być faktycznie poniesione. Niniejsza decyzja jest zgodna ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów wyrażonym w piśmie z dnia 7 sierpnia 2002r. nr PB4/AK-8214-6905-192/02 oraz w piśmie z dnia 18 maca 2004r. nr PB5/RD-033-2-106/04.(…)”

Pełną treść postanowienia/decyzji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów