Zaniechane inwestycje a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Odliczenie VAT gdy zaniechanie inwestycji

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka poniosła koszty pośrednictwa i notarialne w związku z zakupem gruntu. Dokonała także przedpłaty na jego zakup. W trakcie prac projektowych okazało się jednak, iż konieczne byłoby przesunięcie głównego kolektora ciepłowniczego, co znacznie zwiększyłoby koszty inwestycji w stosunku do planowanych. W związku z powyższym powzięto decyzję o zaniechaniu inwestycji. Powstała wątpliwość, czy w takiej sytuacji konieczna jest korekta podatku naliczonego od poniesionych nakładów? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W art. 88 ustawy ustawodawca wskazał przypadki, których zaistnienie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Konstrukcja przepisów umożliwiających odliczenie podatku naliczonego wskazuje, że jednym z podstawowych warunków, które musi spełniać podatnik jest związek zakupu towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi. Należy zauważyć, że ww. związek z czynnościami opodatkowanymi musi być znany z momencie nabycia danych towarów lub usług. Jest to związane z ustanowioną w ustawie o podatku od towarów i usług tzw. zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego, która wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Istotna jest intencja nabycia, tzn. jeśli dany zakup ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, to przy spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, pod warunkiem, że nie wyłączają go inne przepisy (art. 88 ustawy).

W każdym więc przypadku należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowoprawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dany podmiot chce osiągnąć dokonując tych czynności.

Art. 91 ustawy zawiera zasady korygowania podatku naliczonego odnoszące się do sytuacji, w których ustawodawca przewidział konieczność takiej korekty.

Treść art. 91 ust. 7 ustawy wskazuje na obowiązek korygowania kwoty uprzednio odliczonego podatku, w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się to prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

Zgodnie z ust. 8 tego artykułu, korekty kwoty podatku odliczonego dokonuje się również, jeżeli towary i usługi nabyte do wytworzenia towaru, o którym mowa w art. 2, zostały zbyte lub zmieniono ich przeznaczenie przed oddaniem tego towaru do użytkowania.

Z wniosku wynika, że Spółka nabyła, w związku z planowaną inwestycją usługi pośrednictwa i notarialne, od których odliczyła podatek naliczony. Z powodu konieczności poniesienia nieprzewidzianych wcześniej kosztów, znacznie przewyższających planowane, Spółka jest zmuszona zaprzestać prowadzenia inwestycji. Koszty te zostały uwidocznione na etapie prac projektowych.

Odnosząc się do powyższego oraz mając na uwadze powołane regulacje prawne należy wskazać, iż podstawową przesłanką, dla realizacji uprawnienia do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jest istnienie związku poniesionych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Związek ten zachodzi także, jeśli z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów i usług wynika, iż zakup został dokonany w celu wykorzystania w prowadzonej działalności. Zaniechanie inwestycji samoistnie nie stanowi podstawy do skorygowania wcześniej odliczonego podatku naliczonego.

W przedmiotowej sprawie de facto nie doszło jeszcze do rozpoczęcia inwestycji, gdyż – jak wskazano we wniosku – nieprzewidziane koszty będące przeszkodą do jej podjęcia, zostały uwidocznione w trakcie prac projektowych, a więc na etapie przygotowawczym. Wynika z tego, że zaniechanie inwestycji nastąpi z przyczyn niezależnych od Spółki, których w momencie nabycia usług pośrednictwa i notarialnych Spółka nie była w stanie przewidzieć. Jednocześnie nabycie tych usług dokonano z zamiarem realizacji inwestycji. Jeśli inwestycja ta miała służyć wykonywaniu działalności opodatkowanej Spółki i nie miały zastosowania przepisy wyłączające prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu przedmiotowych usług (art. 88 ustawy), Spółka w momencie zaniechania inwestycji, nie będzie zobowiązana do dokonania korekty odliczonego podatku.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów