PIT 2012: samotny rodzic może rozliczyć się z dzieckiem

Przeczytaj także: Gospodarstwo rolne a wspólne rozliczenie małżonków

Za 2012 r., na wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, podatnik może ustalić podatek dochodowy w podwójnej wysokości podatku obliczonego wg skali podatkowej od połowy swoich dochodów (przy czym niekiedy trzeba tutaj dodać także dochody małoletniego dziecka, określone w art. 7 ustawy), jeżeli wychowywał wtedy samotnie dzieci (bądź dziecko), mając status panny, kawalera, wdowy, wdowca, rozwódki, rozwodnika albo osoby, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Konieczne jest przy tym samotne wychowywanie dzieci:

1. małoletnich,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczących się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały one dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (czyli zasadach ogólnych) lub art. 30b (kapitały pieniężne) w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 3 089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Skorzystanie z tej metody rozliczenie jest możliwe pod warunkiem, że zarówno do rodzica (bądź opiekuna prawnego) jak i dzieci nie miały w danym roku podatkowym zastosowania przepisy o podatku liniowym, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (z wyjątkiem opodatkowania tym podatkiem przychodów z tzw. prywatnego najmu), bądź ustawy o podatku tonażowym.

Należy przy tym pamiętać, że zastosowanie powyższej preferencji następuje na wniosek podatnika (rodzica bądź opiekuna) wyrażony w zeznaniu rocznym. Wniosek ten ogranicza się do zaznaczenia odpowiedniej rubryki co do sposobu rozliczenia na formularza PIT-36 i PIT-37 oraz podpisania zeznania rocznego. Aby jednak wniosek taki był skuteczny, musi zostać złożony w terminie, czyli do końca kwietnia 2013 r. Tym samym, jeżeli przykładowo samotny rodzic złoży w urzędzie skarbowym zeznanie, w którym wybierze rozliczenie przewidziane dla osób samotnie wychowujących dzieci, lecz zeznania takiego nie podpisze i brak ten uzupełni po 30 kwietnia, z preferencji tej nie będzie mógł skorzystać.

Omawiana preferencja ma zastosowanie przede wszystkim w odniesieniu do podatników będących polskimi rezydentami podatkowymi (tj. podatników, którzy w Polsce rozliczają się z całości uzyskiwanych dochodów). Ustawodawca zezwala jednak, aby z powyższego skorzystali także nierezydenci (czyli podatnicy mający w Polsce ograniczony obowiązek podatkowy, rozliczający się w RP jedynie z dochodów tu uzyskanych). Rozliczenie takie będzie możliwe, o ile obok wyżej wymienionych warunków nierezydenci spełnią jeszcze kilka, tj.:

1. mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej;
2. osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym;
3. udokumentują certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Warto wiedzieć
Z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci nie może skorzystać podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. Jeżeli jednak utraci on prawo do tej formy opodatkowania (a będzie tak w przypadku podjęcia współpracy z byłym bądź obecnym pracodawcą i świadczenia tych samych czynności zarówno w ramach pracy jak i prowadzonej działalności gospodarczej), preferencyjne rozliczenie z dzieckiem okaże się możliwe. A to dlatego, że w takim przypadku podatnik traci prawo do podatku liniowego za cały rok podatkowy i dochody z firmy za cały rok trzeba tutaj opodatkować na zasadach ogólnych.