Odliczenie VAT z faktury za usługi transportowe

Przeczytaj także: Usługi spedycji a odliczenie podatku VAT

Art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wskazuje, że co do zasady w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Kwotę podatku naliczonego - zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy - stanowi natomiast suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z kolei termin odliczenia tego podatku został określony w art. 86 ust. 10-13 ustawy. Zgodnie z tymi przepisami prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę potwierdzającą wykonanie usługi. Jeżeli nie dokona tego obniżenia w tym terminie, może to zrobić w następnym okresie rozliczeniowym.

Jednocześnie art. 86 ust. 12 ustawy uzależnia prawo do odliczeni podatku naliczonego od nabycia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, bądź od wykonania usługi. Przepis ten nie ma jednak zastosowania w przypadkach, gdy faktura dokumentuje czynności, od których obowiązek podatkowy powstał zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 1, 2, 4, 7, 9-11.

Wśród tych wyjątków mieści się szczególny moment powstania obowiązku podatkowego w zakresie usług transportowych. Mianowicie art. 19 ust. 13 pkt 2 lit a) ustawy wskazuje, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania usług transportu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami.

Jak zatem wynika z powyższego, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej usługi transportowe od wykonania tej usługi. Wystarczające jest tutaj posiadanie takiej faktury. Co istotne prawo to nie jest także uzależnione od daty uregulowania zobowiązania z tej faktury wynikającego (co ma z kolei znaczenie dla usługodawcy). Jak łatwo zauważyć, przepisy dopuszczają zatem wystąpienie przypadku, w którym nabywca usługi transportowej podatek VAT z faktury ją dokumentującej w danym miesiącu odliczy, przy czym usługodawca VAT należny wykaże dopiero w miesiącu następnym.

Przedstawmy to na przykładzie wykorzystując sytuację opisaną we wstępie:
Usługa transportowa została wykonana 18 października 2008 r. Tego samego dnia została wystawiona faktura VAT, którą dostarczono usługobiorcy. Zobowiązanie z niej wynikające usługobiorca uregulował jednak dopiero 5 listopada 2008 r. Zarówno usługobiorca jak i usługodawca rozliczają podatek VAT za okresy miesięczne.

W opisanej sytuacji usługobiorca może odliczyć podatek VAT z otrzymanej faktury dokumentującej usługi transportowe w miesiącu październiku lub listopadzie 2008 r. Natomiast usługodawca w wykaże VAT należny z tytułu świadczonej usługi transportowej dopiero w listopadzie 2008 r. (dlatego, iż tutaj obowiązek podatkowy powstał z chwilą zapłaty, czyli 5 listopada 2008 r.).

Ustawa dopuszcza także powstanie sytuacji, w której nabywca usługi transportowej odliczy podatek VAT z faktury dokumentującej usługę transportowej także wtedy, gdy usługa ta nie została jeszcze zakończona.