Nieterminowa faktura a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Termin odliczenia podatku VAT od zakupu towarów

Terminy, w których powinny zostać wystawione faktury VAT ustawodawca szczegółowo uregulował w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

I tak §9 rozporządzenia wskazuje, że fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Jeżeli natomiast, w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym, podatnik określa na fakturze jedynie miesiąc i rok dokonania sprzedaży, fakturę taką wystawia się nie później niż siódmego dnia od zakończenia miesiąca, w którym dokonano sprzedaży.

§10 rozporządzenia dodaje tutaj, że jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi podatnik otrzymał część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę powinien wystawić nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymał część lub całość należności od nabywcy. W sposób taki postępuje także przy kolejnych przedpłatach.

W niektórych przypadkach fakturę należy natomiast wystawić najpóźniej w dniu powstania obowiązku podatkowego i nie wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem tego obowiązku. Tyczy się to m.in. usług budowlanych czy transportowych, dostawy budynków i lokali oraz wielu innych. Zasada ta ma także zastosowanie do faktur za media, z tą różnicą, iż nie stosuje się tutaj tej jej części, która ogranicza prawo do wystawienia faktury na 30 dni przed powstaniem obowiązku podatkowego, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.

Zasady odliczania podatku VAT z faktur przez nabywców towarów i usług zostały natomiast określone w samej ustawie o podatku VAT. I tak tutaj podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym fakturę otrzymał bądź jednym z dwóch kolejnych okresów. Nieco inaczej jest w przypadku mediów, gdzie prawo takie przysługuje w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności bądź jednym z dwóch kolejnych okresów.

Zdaniem autora, z braku innych regulacji należy przyjąć, iż powyższe zasady mają zastosowanie także w przypadku faktur wystawionych po terminie, nie jest przy tym istotne to, czy termin ten został przekroczony o dzień, tydzień, miesiąc czy nawet kwartał bądź rok. Przepisy mówią bowiem, iż prawo do odliczenia przysługuje co do zasady nie wcześniej niż w okresie, w którym podatnik otrzymał fakturę. Nie ma tutaj większego znaczenia data samej sprzedaży towaru/świadczenia usługi. Maksymalnym terminem do odliczenia podatku wydaje się być jedynie termin przedawnienia zobowiązania podatkowego, którego faktura dotyczy.

Nieco inaczej jest w przypadku faktur wystawionych przedwcześnie. Tutaj należy bowiem wziąć pod uwagę art. 86 ust. 12 ustawy o VAT, który to mówi, że w przypadku otrzymania faktury przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem lub z chwilą wykonania usługi.

W takiej sytuacji wystawionej fakturze musi zatem towarzyszyć także wykonanie usługi bądź nabycie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Jeżeli powyższe miało miejsce w innym - późniejszym okresie rozliczeniowym, z odliczeniem podatku należy się wstrzymać do tego właśnie okresu.
Pewien wyjątek od tej zasady został określony w art. 86 ust. 12a pkt 2 ustawy o VAT. Otóż wskazany przepis mówi, że ust. 12 nie ma zastosowania, jeżeli nabycie prawa do dysponowania towarem jak właściciel lub wykonanie usługi nastąpiło przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej, w której podatnik dokonał obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury.

Wyjątek ten wskazuje zatem, że przykładowo gdy podatnik otrzymał fakturę sprzedaży pod koniec maja 2010 r. a towar na początku czerwca (np. 7 czerwca – poniedziałek), podatek VAT z tej faktury może uwzględnić w rozliczeniu za miesiąc maj – prawo do dysponowania towarem jak właściciel nabył bowiem przed upływem terminu do złożenia deklaracji za ten miesiąc.

Art. 86 ust. 12 nie ma także zastosowania w przypadku faktur dokumentujących czynności, od których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 1, 2, 4, 7, 9-11 (m.in. media czy usługi transportowe i budowlane).