Faktura zaliczkowa nie zawsze jest konieczna

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka na poczet przyszłych krajowych dostaw towarów pobiera od swoich klientów zaliczki. Na tę okoliczność wystawia faktury zaliczkowe, a po zrealizowaniu dostawy faktury końcowe, rozliczające przyjętą zaliczkę i zrealizowaną dostawę.
Jeżeli faktura zaliczkowa nie obejmuje całej zapłaty, w fakturze wystawionej po wydaniu towaru (faktura końcowa), sumę wartości towarów pomniejsza się o wartość otrzymanych części zapłat, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach zaliczkowych.

Na ogół zaliczka otrzymywana jest w tym samym miesiącu, co dostawa towaru. W związku z tym obowiązek w podatku VAT z tytułu otrzymanej zaliczki i zrealizowanej sprzedaży powstaje w tym samym miesiącu.

Zadano pytanie, czy w przypadku gdy otrzymana zaliczka na poczet dostaw towarów oraz realizacja dostawy towarów odbywa się w tym samym miesiącu i w związku z tym obowiązek podatkowy z tytułu otrzymanej zaliczki i zrealizowanej sprzedaży powstaje również w tym samym miesiącu, to czy spółka może zrezygnować z wystawienia faktury zaliczkowej i ograniczyć się tylko do wystawienia faktury rozliczającej z podaniem na fakturze rozliczającej informacji, że faktura została zapłacona w całości lub w części? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, z późn. zm.) – zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT” – podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Artykuł 106e ust. 1 ustawy, określa – co do zasady – dane, które powinna zawierać faktura. Natomiast art. 106f ust. 1 ustawy wskazuje co powinna zawierać faktura, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 (tzw. faktura zaliczkowa).

I tak, na mocy art. 106f ust. 1 ustawy, faktura, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, powinna zawierać:
1. dane, o których mowa w art. 106e ust. 1 pkt 1-6;
2. otrzymaną kwotę zapłaty;
3. kwotę podatku wyliczoną według wzoru:
KP = ZB x SP/(100 + SP)
gdzie:
KP- oznacza kwotę podatku,
ZB- oznacza kwotę otrzymanej całości lub części zapłaty,
SP- oznacza stawkę podatku;
4. dane dotyczące zamówienia lub umowy, a w szczególności: nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, cenę jednostkową netto, ilość zamówionych towarów, wartość zamówionych towarów lub usług bez kwoty podatku, stawki podatku, kwoty podatku oraz wartość zamówienia lub umowy z uwzględnieniem kwoty podatku.

Według art. 106f ust. 3 ustawy, jeżeli faktura, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje całej zapłaty, w fakturze wystawianej po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi sumę wartości towarów lub usług pomniejsza się o wartość otrzymanych części zapłaty, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących otrzymanie części zapłaty. Faktura, o której mowa w zdaniu pierwszym, powinna również zawierać numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.

Stosownie do art. 106i ust. 1 ustawy, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.

W myśl art. 106i ust. 2 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4 (art. 19a ust. 8 ustawy).

Odnosząc się do kwestii objętej zakresem zadanego pytania, stwierdzić należy, że z art. 106i ust. 1 i 2 ustawy wynika, że fakturę wystawia się odpowiednio nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, jak również nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty (jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty).

Jednocześnie, stosownie do art. 19a ust. 1 i ust. 8 ustawy, w przypadku, gdy otrzymana zaliczka na poczet dostawy towarów oraz realizacja dostawy mają miejsce w tym samym miesiącu (okresie rozliczeniowym), wówczas obowiązek podatkowy (i obowiązek udokumentowania zdarzenia o którym mowa w art. 106i i art. 106f ustawy), zarówno dla zaliczki jak i dostawy towarów, powstają w tym samym miesiącu (okresie rozliczeniowym).

Wobec powyższego w okolicznościach tej sprawy jeżeli obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki i dokonania dostawy towarów powstaje w tym samym okresie rozliczeniowym (miesiącu) Wnioskodawca może zrezygnować z wystawienia faktury zaliczkowej i ograniczyć się do wystawiania faktury zawierającej elementy, o których mowa w art. 106e-106f ustawy, w której uwzględni całość dokonanej dostawy (łącznie z kwotą otrzymanej zaliczki lub zaliczek). W takim przypadku właściwe jest dokumentowanie dokonania transakcji poprzez wystawienie jednego dokumentu – faktury rozliczeniowej, której treść będzie poszerzona o dane wskazane w art. 106f ustawy, tj.: kwotę zapłaty, kwotę podatku, datę i kwotę brutto otrzymanej zaliczki.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów