Udziały w darowiźnie: umorzenie a ustalenie dochodu

Przeczytaj także: Podatek dochodowy: umorzenie akcji z darowizny

(wyrok WSA we Wrocławiu z 30 sierpnia 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 866/11 - orzeczenie prawomocne)

Podatnik otrzymał w drodze darowizny udziały w spółce z o.o. Planował zbyć te udziały na rzecz tej spółki w celu ich umorzenia. Zbycie miało nastąpić za wynagrodzeniem. Podatnik uznał, że przy ustaleniu dochodu z odpłatnego zbycia udziałów można uwzględnić po stronie kosztów wartość udziałów z dnia nabycia darowizny.

Z tym stanowiskiem nie zgodził się jednak organ podatkowy, a następnie także WSA. Uznali bowiem, że przed 1 stycznia 2011 r. dochód uzyskany ze zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia był dochodem z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Wynikało to z art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o PDOF (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 r.). Po uchyleniu ww. przepisu (tj. od 1 stycznia 2011 r.) ww. wskazany dochód należy traktować jako dochód z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych. W konsekwencji nie ma tu zastosowania art. 24 ust. 5d ustawy o PDOF, który umożliwia przy ustalaniu wysokości dochodu uwzględnienie wartości udziałów z dnia ich nabycia w formie spadku lub darowizny (jeżeli udziały/akcje zostały nabyte w tej formie). Przepis ten bowiem odnosi się wyłącznie do dochodów wymienionych w art. 24 ust. 5 pkt 1 ww. ustawy, czyli do dochodów z umorzenia udziałów (akcji) i nie dotyczy on przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu ich umorzenia.

W przedmiotowej sprawie, zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 4 ustawy o PDOF, koszty uzyskania przychodów należy ustalić na podstawie art. 22 ust. 1f lub art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PDOF. W uproszczeniu mówiąc - przychód ze sprzedaży udziałów można pomniejszyć o koszty nabycia tych udziałów. Skoro zatem udziały nabyto za darmo (w formie darowizny), podatek trzeba zapłacić bez uwzględniania jakichkolwiek kosztów, gdyż takich kosztów nie poniesiono. Dochód można jednak pomniejszyć o zapłacony podatek od spadków i darowizn (art. 21 ust. 1 pkt 105 ustawy o PDOF).

Od redakcji:
Stanowisko zaprezentowane przez WSA jest zgodne z założeniami, jakie przyświecały ustawodawcy w związku ze zmianami przepisów od 1 stycznia 2011 r. W uzasadnieniu do rządowego projektu zmian wskazano bowiem, że uchylenie pkt 2 w art. 24 ust. 5 ustawy o PDOF oznacza rezygnację z zaliczania dochodu uzyskanego ze zbycia udziałów (akcji) w celu umorzenia do dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.