Rozliczenie PIT za 2012 r.: ulga abolicyjna

Przeczytaj także: Ulga abolicyjna = mniejszy podatek dochodowy

Przypomnijmy, polscy rezydenci podatkowi (a więc podatnicy mający w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy) rozliczają się w RP z całości uzyskanych dochodów, w tym także dochodów uzyskanych w innym państwach. Dochody uzyskane w innym kraju należy jednak opodatkować w Polsce z zastosowaniem jednej z dwóch metod unikania podwójnego opodatkowania. To, którą metodę zastosować, wynika z zawartej przez Rzeczpospolitą Polską z drugim państwem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Jak już podkreślono we wstępie metody są dwie: wyłączenia z progresją oraz odliczenia proporcjonalnego.

Algorytm postępowania w przypadku metody wyłączenia z progresją jest następujący: do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym osiągniętych w Polsce dodaje się dochody zagraniczne. Następnie od sumy tych dochodów należy obliczyć podatek wg obowiązującej w danym roku skali podatkowej. Kolejnym krokiem jest ustalenie stopy procentowej w postaci stosunku kwoty podatku obliczonego wg skali podatkowej do łącznych dochodów uzyskanych przez podatnika (czyli sumy dochodu osiągniętego w Polsce oraz poza granicami kraju). Tak obliczoną stopę procentową należy następnie zastosować do dochodu osiągniętego w Polsce. Przy takim ustalaniu podatku w Polsce, nie odlicza się podatku zapłaconego zagranicą.

Przy stosowaniu tej metody podatek nie wystąpi, jeżeli podatnik uzyskiwał dochody jedynie w innych państwach (poza Polską). Co ważne – w takim przypadku nie trzeba też złożyć zeznania rocznego.

Sytuacja wygląda inaczej w przypadku metody odliczenia proporcjonalnego. Przy tej metodzie bowiem dochody uzyskane zagranicą (które z reguły tam są opodatkowane) podlegają opodatkowaniu również w Polsce – traktuje się je na równi z dochodami polskimi. Wypełniając zeznanie z zastosowaniem tej metody należy w nim zsumować dochody uzyskane w Polsce i zagranicą i od uzyskanej wartości obliczyć podatek. Podatek ten zmniejsza się o podatek zagraniczny, przy czym odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie.

I właśnie dla rozliczających się z zagranicznych dochodów wg metody odliczenia proporcjonalnego ustawodawca przewidział tzw. ulgę abolicyjną. Na czym ona polega? Otóż podatnik podlegający w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, rozliczający się na zasadach ogólnych, płacący podatek liniowy lub ryczałt ewidencjonowany, uzyskane w roku podatkowym poza terytorium Polski dochody:

1. ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, z działalności wykonywanej osobiście, z działalności gospodarczej lub
2. z działalności wykonywanej osobiście
3. z działalności gospodarczej
4. z praw majątkowych w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, z wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej, z wyjątkiem dochodów (przychodów) uzyskanych z tytułu korzystania z tych praw lub rozporządzania nimi

- ma prawo odliczyć od podatku dochodowego, pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne przysługującej do odliczenia kwotę stanowiącą różnicę między podatkiem obliczonym wg metody proporcjonalnego doliczenia a kwotą tego podatku obliczonego przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją.

W uproszczeniu mówiąc ulga abolicyjna ma za zadanie obniżenie wysokości podatku liczonego wg metody odliczenia proporcjonalnego do wysokości tego podatku obliczonego wg metody wyłączenia z progresją. Dzięki skorzystaniu z niej podatnik rozliczający się wg metody odliczenia proporcjonalnego może nawet wyzerować swoje zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku dochodowego. Będzie tak wtedy, gdy poza dochodami zagranicznymi nie uzyskiwał on innych dochodów.

Jakie dochody?
Jak już podkreślono wyżej, nie wszystkie uzyskane przychody z ulgi abolicyjnej mogą skorzystać. Ulga ta dotyczy jedynie przychodów z:

• umowy o pracę, pracę nakładczą, spółdzielczego stosunku pracy, stosunku służbowego,
• działalności wykonywanej osobiście (czyli m.in. umów zleceń i o dzieło zawartych z przedsiębiorcami poza prowadzoną działalnością gospodarczą),
• pozarolniczej działalności gospodarczej,
• praw majątkowych w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych, z wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej, z wyjątkiem dochodów (przychodów) uzyskanych z tytułu korzystania z tych praw lub rozporządzania nimi.

Ulgi nie stosuje się przy tym, gdy przychody z wymienionych źródeł zostały uzyskane w krajach i na terytoriach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową. Te zostały wymienione w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. nr 94, poz. 790).

Jaki PIT?
Z ulgi mogą skorzystać podatnicy składający zeznanie PIT-36, PIT-28, PIT-36L. Obowiązkowym załącznikiem jest tutaj PIT-ZG.