Podatek dochodowy: lepsza praca w Niemczech niż Holandii?

Przeczytaj także: PIT 2013 i ulga abolicyjna: uwaga na źródła przychodów

Praca za granicą, zwłaszcza w innych państwach członkowskich UE, przynosi z reguły wyższe profity, aniżeli ta w Polsce. Niemniej jeżeli nasz krajan postanowił podjąć pracę za granicą, ale nie zmieniła się jego rezydencja podatkowa, to z uzyskanych tam dochodów co do zasady musi rozliczyć się w Polsce (pomimo płacenia podatku dochodowego także za granicą). W jaki sposób?

W celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu przepisy określają dwie metody rozliczania zagranicznych dochodów: tzw. metodę wyłączenia z progresją oraz metodę odliczenia proporcjonalnego. Którą z nich należy stosować? – to określają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska oraz poszczególne kraje (z każdym Państwem zawierana jest odrębna umowa).

Na czym polegają metody unikania podwójnego opodatkowania?

Otóż w przypadku stosowania metody wyłączenia z progresją, dochody uzyskane za granicą są zwolnione z podatku dochodowego w Polsce. Niemniej wykazuje się je w polskim zeznaniu, celem obliczenia stopy procentowej, według której należy obliczyć kwotę podatku od dochodów uzyskanych w Polsce (a mówiąc dokładniej tu opodatkowanych; chodzi oczywiście o dochody opodatkowane skalą podatkową).

Jeżeli w Polsce dana osoba nie uzyskała żadnych dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych (czyli jedynymi dochodami są te z zagranicy, do których stosuje się metodę wyłączenia z progresją), nie ma obowiązku rozliczania się tutaj z podatku dochodowego (a więc mówiąc inaczej, nie trzeba składać zeznania podatkowego).

Wskazana metoda ma zastosowanie m.in. do dochodów uzyskanych w: Albanii, Danii, Chorwacji, Estonii, Francji, Grecji, Irlandii, Japonii, Kanadzie, Litwie, Luksemburgu, Łotwie, Niemczech, Portugalii, Rumunii, Słowenii, Słowacji, Szwecji, Turcji, Ukrainie, Węgrzech, Włoszech.

Inaczej jest w przypadku metody odliczenia proporcjonalnego. Ta wskazuje bowiem, że dochody zagraniczne podlegają w Polsce opodatkowaniu (pomimo ich opodatkowania z reguły także w państwie źródła). Takie dochody zagraniczne traktuje się na równi z dochodami polskimi. Wypełniając zeznanie z zastosowaniem tej metody należy w nim zsumować dochody uzyskane w Polsce i za granicą, a następnie od uzyskanej wartości obliczyć podatek. Naturalnie jeżeli jedynym źródłem dochodu była praca za granicą, w PIT rocznym podaje się jedynie te dochody.

Tak obliczony podatek zmniejsza się o podatek zagraniczny, przy czym odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie.

Tym samym, jeżeli do dochodów zagranicznych ma zastosowanie metoda odliczenia proporcjonalnego, zaś podatek zagraniczny jest niższy od Polskiego, w zasadzie zawsze wyjdzie jakaś kwota do dopłaty polskiemu fiskusowi.

Metoda odliczenia proporcjonalnego ma zastosowanie m.in. do dochodów uzyskanych w Belgii, Holandii, Islandii, Macedonii, Rosji, Stanach Zjednoczonych, czy Tadżykistanie.

Powyższe „nierówne traktowanie podatników” ma za zadanie zneutralizować tzw. ulga abolicyjna, do której prawo mają właśnie podatnicy uzyskujący dochody zagraniczne, do których ma zastosowanie metoda odliczenia proporcjonalnego.

Mówiąc w uproszczeniu ulga ta obniża wysokość podatku liczonego wg metody odliczenia proporcjonalnego do wysokości tego podatku obliczonego wg metody wyłączenia z progresją. Dzięki skorzystaniu z niej podatnik rozliczający się wg metody odliczenia proporcjonalnego może nawet wyzerować swoje zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku dochodowego, jeżeli poza dochodami zagranicznymi nie uzyskiwał on innych dochodów, które byłyby w Polsce opodatkowane.

Tak to przynajmniej ma wyglądać w teorii. Niestety praktyka pokazuje, że podatnicy uprawnieni do metody wyłączenia z progresją w dalszym ciągu są uprzywilejowani.