Postępowanie podatkowe: pełnomocnictwo

Przeczytaj także: Pełnomocnictwo: możliwości i konsekwencje

W doktrynie oraz w praktyce stosowania prawa podatkowego można się spotkać z dwoma poglądami na ten temat. Pierwszy z nich uznaje za wystarczające dołączenie pełnomocnictwa ogólnego do akt danego podmiotu prowadzonych przez właściwy organ. Zgodnie z omawianym stanowiskiem, takie pełnomocnictwo wiąże we wszystkich postępowaniach prowadzonych przed wspomnianym organem, w których dany podmiot występuje w charakterze strony.

Organy podatkowe oraz sądy administracyjne w większości przypadków opowiadały się jednak za drugim, mniej korzystnym dla podatników rozwiązaniem, zgodnie z którym pełnomocnictwo powinno zostać dołączone do akt konkretnej sprawy. Ich zdaniem nawet jeżeli jest to tzw. pełnomocnictwo ogólne, tj. do reprezentowania podatnika przed organami podatkowymi we wszystkich sprawach, to wiąże tylko i wyłącznie w tej sprawie, do której pełnomocnik tego rodzaju dokument dołączył. Samo bowiem udzielenie takiego pełnomocnictwa nie przesądza jeszcze o tym, że podatnik chce być zastąpiony przez danego pełnomocnika również w konkretnym postępowaniu. Dopiero złożenie oryginału bądź odpisu tego pełnomocnictwa do konkretnej sprawy (względnie zgłoszenie go ustnie do protokołu) pozwala na stwierdzenie, że jego wola w tym zakresie została wyrażona w sposób dostateczny. Można tego dokonać zarówno przez złożenie nowego pełnomocnictwa, umocowującego pełnomocnika do działania w tej konkretnej sprawie, jak i dołączenie do jej akt odpisu wspomnianego pełnomocnictwa ogólnego, znajdującego się już w posiadaniu organu podatkowego.

Postanowienie o wszczęciu postępowania powinno być skierowane do strony i to strona po otrzymaniu takiego postanowienia decyduje, czy we wszczętym postępowaniu będzie reprezentowana przez pełnomocnika (por. wyrok WSA w Olsztynie z 15 lipca 2010 r., sygn. akt I SA/Ol 427/10). Przez złożenie pełnomocnictwa do akt konkretnego postępowania, pełnomocnik wyraża zatem wolę mocodawcy, aby reprezentował go właśnie w tym postępowaniu.

W konsekwencji strona dopiero od wszczęcia konkretnego postępowania może ustanowić pełnomocnika, który będzie działał w jej imieniu. Jeżeli jest to postępowanie prowadzone z urzędu, nastąpi to więc dopiero wtedy, gdy podatnikowi zostanie doręczone postanowienie o jego wszczęciu. Natomiast w przypadku postępowań wszczynanych z inicjatywy podatnika (np. w sprawie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych), pełnomocnik może podejmować określone czynności bezpośrednio po złożeniu stosownego wniosku w tym zakresie, wraz z wymaganym dokumentem pełnomocnictwa.