Postępowanie podatkowe: pełnomocnictwo

Przeczytaj także: Pełnomocnictwo: możliwości i konsekwencje

O tym, że do skutecznego działania pełnomocnika konieczne jest dołączenie omawianego dokumentu do akt konkretnej sprawy, przekonuje m.in. wyrok WSA w Łodzi z 4 października 2007 r., sygn. akt I SA/Łd 778/07, w którym sąd stwierdził, iż
(...) Nie wystarczy (...) dla uznania, iż w danej sprawie strona działa przez pełnomocnika złożenie pełnomocnictwa (nawet ogólnego) do jakiejkolwiek sprawy, a konieczne jest konkretne wskazanie (poprzez załączenie dokumentu pełnomocnictwa bądź złożenie oświadczenia o jego udzieleniu) do akt konkretnej sprawy podatkowej (...) Samo udzielenie pełnomocnictwa do reprezentowania strony przed wszelkimi organami nie świadczy jeszcze o tym, iż strona również w danym postępowaniu chce być zastąpiona przez danego pełnomocnika. Jej wola winna być uzewnętrzniona poprzez złożenie odpisu pełnomocnictwa do konkretnej sprawy.

Należy zatem uznać za błędne wyrażane przez wielu podatników przeświadczenie, że wystarczy w tym względzie złożyć w urzędzie skarbowym jedno pełnomocnictwo ogólne do załatwiania wszelkich prowadzonych w tym urzędzie spraw danego podmiotu. Takie rozumowanie prowadzi do wniosku, że skoro już raz udzielono takiego pełnomocnictwa np. przy okazji postępowania wymiarowego dotyczącego VAT i nie zostało ono odwołane, to nie trzeba go już składać ponownie do innych postępowań, np. w zakresie wymiaru podatku dochodowego czy ulg w spłacie podatku. Wspomniane rozumowanie według organów skarbowych oraz sądów administracyjnych nie znajduje niestety oparcia w przepisach. Pamiętaj, że pełnomocnictwo udzielone do prowadzenia konkretnej sprawy, musi znaleźć się w aktach tej sprawy.

Jak podkreśla się bowiem w orzecznictwie, organy podatkowe nie mają obowiązku sprawdzania, czy podatnik udzielił ogólnego pełnomocnictwa do występowania we wszystkich sprawach dotyczących zobowiązań podatnika i czy pełnomocnictwo to zostało złożone np. do akt prowadzonych wobec niego wcześniej spraw. Tym bardziej nie są zobowiązane do sprawdzania, czy ewentualnie pełnomocnictwo strony nie zostało złożone innym organom podatkowym.

W razie nie dołączenia do podania (np. wniosku o rozłożenie na raty zaległości podatkowej lub odwołania od decyzji) przez osobę podającą się za pełnomocnika dokumentu pełnomocnictwa, bądź też dołączenie odpisu pełnomocnictwa, które nie jest uwierzytelnione - organ podatkowy powinien wysłać takiej osobie wezwanie do uzupełnienia braków formalnych tego podania (art. 169 Op). Zgodnie z powszechnie wyrażanym poglądem, jeżeli pełnomocnik nie przedłoży takiego dokumentu, wskazane będzie w tej sytuacji wystąpienie o dostarczenie pełnomocnictwa przez samego pełnomocnika albo o złożenie jego podpisu na podaniu. Przepisy prawa cywilnego, które stosuje się w zakresie nieuregulowanym w Ordynacji podatkowej, dopuszczają bowiem możliwość potwierdzenia czynności przez podmiot, w imieniu którego działał rzekomy pełnomocnik (falsus procurator). Stanowi o tym 103 § 1 kc. Dopiero brak reakcji pełnomocnika oraz jego mocodawcy na wezwania organu w tym zakresie, upoważnia organ do pozostawienia podania bez rozpatrzenia albo stwierdzenia niedopuszczalności odwołania.

Trzeba też wyraźnie zaznaczyć, że obowiązek każdorazowego dołączenia pełnomocnictwa do akt sprawy dotyczy tylko postępowań podatkowych. W odniesieniu do czynności przeprowadzanych poza tego rodzaju postępowaniami, związanych np. z czynnościami sprawdzającymi (art. 272 Op) czy wydawaniem przez naczelnika urzędu skarbowego różnego rodzaju zaświadczeń, aby pełnomocnik każdorazowo mógł brać w nich udział, wystarczy złożenie jednego, ogólnego pełnomocnictwa w tym zakresie.


Jak ustrzec się błędu, skoro przepisy ustawy o VAT są niezwykle skomplikowane, a wyjaśnienia organów skarbowych często sprzeczne? Przeczytasz o tym w poradniku „Vademecum VAT”!