Zaliczki na WDT: podatek dochodowy

Przeczytaj także: Różnice kursowe: jak ująć w księdze przychodów i rozchodów?

Art. 14 ust. 3 ptk 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) mówi, że do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie zalicza się m.in. pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.

Dodatkowo, w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów otrzymanie takiej zaliczki nie zawsze rodzi powstanie obowiązku podatkowego i w tym podatku oraz wystawienia faktury VAT.

Jak już jednak podkreśliliśmy we wstępie, mimo że zaliczka taka nie wpływa na moment powstania przychodu, może mieć (i to niekiedy dosyć istotny) wpływ na jego wysokość. Dlaczego? Otóż należy pamiętać, że zaliczki otrzymane przede wszystkim na poczet dostaw dla kontrahentów zagranicznych, są wpłacane w walutach obcych. To z kolei powoduje konieczność przeliczania takich transakcji na złote. W pierwszej kolejności przeliczenia takiego dokonuje się (art. 11a ust. 1 updof) według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

Docelowo jednak przeliczenia takiego należy dokonać po faktycznym kursie, jaki przy danej transakcji miał zastosowanie. Co za tym idzie, jeżeli kurs zastosowany do przeliczenia zaliczki będzie inny aniżeli kurs zastosowany do przeliczenia przychodu należnego (z czym będziemy mieć do czynienia prawie zawsze – z reguły należy bowiem stosować kurs banku, po którym waluta obca została na złotówki przeliczona, zaś przy powstawaniu przychodu stosowany jest kurs średni NBP), konieczne jest tutaj ustalenie oraz ujęcie w rachunku podatkowym powstałych różnic kursowych.

Różnice takie mogą być dodatnie bądź ujemne. I tak jeżeli wartość przychodu przeliczona na złote według faktycznego kursu z dnia wpływu zaliczki będzie wyższa niż wartość przychodu należnego określonego na podstawie średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania przychodu, wystąpi dodatnia różnica kursowa, zaś w sytuacji odwrotnej ujemna różnica kursowa (szczegóły w tym zakresie reguluje art. 24c updof).

Z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zdaje się wynikać jednoznacznie, że w pierwszej kolejności należy ustalić wartość przychodu na podstawie średniego kursu NBP, a dopiero następnie ustalić różnice kursowe i to nawet wówczas, gdy należność z tego tytułu została już uregulowana w postaci zaliczek. Kroku pierwszego nie należy tutaj zatem pomijać np. poprzez zastosowanie do danego przychodu od razu kursu faktycznego banku, po którym dokonano przeliczenia otrzymanej zaliczki.

Pamiętać trzeba także o tym, że różnice kursowe mogą tutaj być ustalane w oparciu o kilka, a nawet kilkanaście różnych kursów faktycznie zastosowanych. Jeżeli bowiem należność za daną sprzedaż była uiszczana w kilku ratach tudzież przed jej wystąpieniem kontrahent wpłacił kilka zaliczek, podatkowe różnice kursowe należy ustalić jako różnicę między średnim kursem NBP z dnia poprzedzającego dzień uzyskania przychodów a kursem z dni faktycznego otrzymania zaliczki (zaliczek), którym m.in. jest kurs kupna waluty w banku z dnia otrzymania zaliczki (zaliczek) oraz kursem z dni faktycznego otrzymania reszty zapłaty.

Sytuacja jest dużo prostsza, gdy wystąpiła zaliczka 100% bądź też płatność nastąpiła jednorazowo. Tutaj bowiem podatkowe różnice kursowe ustala się jako różnicę między średnim kursem NBP z dnia poprzedzającego dzień uzyskania przychodów a kursem faktycznym z dnia otrzymania zaliczki tudzież zapłaty (którym m.in. jest kurs kupna waluty banku z dnia otrzymania zaliczki/zapłaty).