artykul z gazety prawenj na temat vat w komisie
Raz z podatkiem, raz bez

Komitent nie zapłaci podatku wtedy, kiedy nie jest podatnikiem VAT, lub
wtedy, gdy jest zwolniony od podatku. Komitent podatnik VAT może być
zwolniony podmiotowo od tego podatku. Nie jest natomiast możliwe uznanie
sprzedawanej rzeczy za towar używany.


Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za
wynagrodzeniem (prowizją) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do
kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie
(komitenta), ale w imieniu własnym (art. 765 k.c.). Komisant (prowadzący
przedsiębiorstwo komisowe) jest więc pośrednikiem w umowach sprzedaży
towarów między komitentem (osobą dającą zlecenie kupna lub sprzedaży rzeczy)
a osobą trzecią (od której nabywa rzecz na rachunek komitenta lub której
rzecz należącą do komitenta sprzedaje).

Umowa komisu dotyczy więc zarówno przypadków sprzedaży, jak i kupna towaru
na rachunek komitenta. W celu lepszego zobrazowania podatkowo-prawnych
skutków umowy komisu (w zakresie VAT), poniższe rozważania będą dotyczyły
jedynie sytuacji, w której dochodzi do sprzedaży towaru za pośrednictwem
komisu.

Kto płaci VAT?

Jeśli komitent jest podatnikiem VAT, niekorzystającym przy tym ze zwolnienia
podmiotowego, bez znaczenia jest fakt, że towar sprzedawany jest za
pośrednictwem komisanta. Komisant występuje co prawda na zewnątrz jako
sprzedawca towaru, i to on (a nie komitent) ponosi odpowiedzialność względem
nabywcy towaru; nie zmienia to jednak faktu, że należny od sprzedaży VAT
obciąża komitenta (jeśli oczywiście jest płatnikiem tego podatku). Jeśli
komitent jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej,
sprzedaż dokonana będzie bez naliczenia VAT.

Podstawę opodatkowania dla komitenta stanowi bowiem kwota należna z tytułu
umowy komisu, zmniejszona o kwotę podatku (art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy z
dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku
akcyzowym; Dz.U. nr 11, poz. 50 z późn. zm.).

Komitent podatnik VAT musi pamiętać o terminie powstania u niego obowiązku
podatkowego. Z zasady obowiązek ten powstaje z chwilą otrzymania zapłaty za
wydany towar - najpóźniej jednak z upływem 30 dnia od dnia wykonania usługi
przez komisanta (art. 6 ust. 3 ustawy o VAT).

Faktura VAT-KOMIS

Bezpośrednie rozliczenie za sprzedaż towaru następuje między prowadzącym
komis a nabywcą towaru. W tej sytuacji komisant wystawia nabywcy fakturę
VAT-KOMIS (jeżeli jest podatnikiem płatnikiem VAT). Jeśli sprzedaż
dokonywana jest na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności
gospodarczej, faktura wystawiana jest jedynie na żądanie tej osoby.

Jeśli komisant nie jest podatnikiem płatnikiem VAT, wystawia rachunki, o
których mowa w art. 87-90 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja
podatkowa (Dz.U. nr 137, poz. 926 z późn. zm.). Rachunek wystawia wtedy
zarówno nabywcy towaru, jak i komitentowi z tytułu prowizji.

Jeśli komisant jest podatnikiem płatnikiem VAT, wystawia fakturę oraz dwie
kopie; oryginał faktury trafia do nabywcy, jedną kopię komisant zatrzymuje
dla siebie, drugą natomiast obowiązany jest przekazać komitentowi (par. 46
ust. 1 i 2 rozporządzenia ministra finansów z dnia 22 marca 2002 r. w
sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług
oraz o podatku akcyzowym; Dz.U. nr 27, poz. 268 z późn. zm.).

Za fakturę u komitenta uważa się również dokument handlowy inny niż faktura,
na podstawie którego następuje rozliczenie między stronami umowy komisu i
który powinien zawierać odpowiednio dane określone w par. 35 rozporządzenia,
z tym że poszczególne wartości dotyczące towaru powinny wynikać z faktury
VAT-KOMIS. Dokument handlowy uważa się za fakturę VAT u komitenta, łącznie z
kopią faktury VAT-KOMIS (par. 46 ust. 3 rozporządzenia).

Kiedy komitent nie płaci podatku

Komitent nie zapłaci podatku wtedy, kiedy nie jest podatnikiem VAT, lub
wtedy, gdy jest zwolniony od podatku. Komitent podatnik VAT może być
zwolniony podmiotowo na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 1, 5 lub 6 ustawy. Nie
jest natomiast możliwe w umowie komisu zwolnienie przedmiotowe i
potraktowanie sprzedawanej rzeczy za towar używany w rozumieniu art. 4 pkt 7
lit. b) ustawy o VAT.

Jeśli nawet rzecz będąca przedmiotem umowy komisu była używana przez
komitenta przez co najmniej pół roku, to należy pamiętać, że przepis ten
mówi o "okresie używania przez podatnika dokonującego sprzedaży" - a więc
warunek ten nie jest spełniony, gdy sprzedawcą rzeczy nie jest jej
użytkownik (jak w przypadku umowy komisu).

Zwolnienie podmiotowe nie jest jednak możliwe w przypadku sprzedaży
samochodów osobowych, które są wyrobami akcyzowymi (art. 14 ust. 10 pkt 1
lit. b).

Prowizja komisanta

Za dokonaną na rachunek komitenta sprzedaż komisant pobiera prowizję. Kwota
prowizji wykazywana jest w odrębnej fakturze, która stanowi wewnętrzne
rozliczenie między komisantem a komitentem. Kwota prowizji (lub innych
postaci wynagrodzeń za wykonaną usługę komisu), zmniejszona o kwotę podatku,
stanowi dla komisanta podstawę opodatkowania (art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o
VAT). Jeśli dodatkowo komitent jest podatnikiem VAT, kwota wykazanego na
fakturze podatku od prowizji będzie dla niego stanowiła podatek podlegający
odliczeniu.

Jeśli komitent jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej,
fakturę dokumentującą kwotę prowizji wystawia się na jego żądanie.

Do faktury dokumentującej kwotę prowizji komisant załącza kopię faktury
VAT-KOMIS, nie ma więc potrzeby dodatkowego określania przedmiotu transakcji
na fakturze dokumentującej kwotę prowizji.

Jeśli komisant korzysta z podmiotowego zwolnienia od podatku, wtedy nie
naliczy komitentowi podatku należnego od prowizji