Majątek firmy na cele prywatne: skutki podatkowe

Przeczytaj także: Leasing operacyjny: darowizna samochodu w PIT

Podstawą opodatkowania przekazania towaru (tu: maszyny i samochodu) na cele osobiste jest - zgodnie z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT - jego cena nabycia (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie przekazania tych towarów. Wprawdzie przepis ten jest nieprecyzyjny, lecz organy podatkowe wyjaśniają, że podstawą opodatkowania nieodpłatnego przekazania towaru powinna być cena rynkowa netto. Tak uznał przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacje indywidualne z 8 grudnia 2010 r., nr IPPP2/443-741/10-4/AO i z 1 grudnia 2010 r., nr IPPP1/443-888/10-4/AW), a także Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (interpretacja indywidualna z 16 sierpnia 2010 r., nr ITPP2/443-476/10/AF). W tej ostatniej interpretacji uznano:

„(…) Z cyt. powyżej przepisów (art. 29 ust. 10 ustawy o VAT - przyp. red.) wynika, iż podstawą opodatkowania jest cena nabycia lub koszt wytworzenia towaru określone w momencie dostawy towaru, tj. w momencie jego przekazania. Oznacza to, że podstawą opodatkowania jest wprawdzie cena nabycia lub koszt wytworzenia towaru, lecz skorygowana na dzień, w którym dochodzi do nieodpłatnego przekazania przedmiotowych towarów, czyli wartość rynkowa. (…)”

Ustalając cenę rynkową towaru należy określić, w jakiej ewentualnie cenie towar ten można byłoby sprzedać. W przypadku samochodu może to być średnia cena podobnego samochodu w komisach samochodowych lub cena giełdowa (tj. samochodu tej samej marki, o podobnym przebiegu i wyposażeniu, z uwzględnieniem jego stanu technicznego, itp.). W celu potwierdzenia ustalonej ceny rynkowej, będącej podstawą opodatkowania VAT, w celach dowodowych warto zebrać dokumenty, które cenę tę potwierdzają (np. wydruk komputerowy - jeżeli oferta dostępna jest w Internecie).

Przykład
Podatnik zamierza przekazać samochód na cele prywatne. Ponieważ przy jego zakupie odliczono cały VAT, przekazanie to należy opodatkować.

Z ofert dostępnych na stronach internetowych wynika, że cena rynkowa netto podobnego pojazdu wynosi średnio 15.000 zł. Wartość ta będzie podstawą opodatkowania przekazania ww. pojazdu na cele osobiste. VAT należny wyniesie zatem:
15.000 zł x 23% = 3.450 zł.

Dodajmy, że przekazanie na cele osobiste środka trwałego, przy nabyciu którego przysługiwało prawo do odliczenia VAT, powinno zostać udokumentowane fakturą wewnętrzną.

3) Jak ująć w księgach rachunkowych wycofanie środka trwałego z działalności gospodarczej?

Wycofanie nie w pełni zamortyzowanego środka trwałego (maszyny) z działalności gospodarczej, w celu przekazania go na potrzeby osobiste właściciela, może zostać ujęte w księgach rachunkowych zapisem (np. na podstawie dowodu LT):

1. Dotychczasowe umorzenie środka trwałego:
   - Wn konto 07 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych”,
   - Ma konto 01 „Środki trwałe”.
2. Nieumorzona wartość środka trwałego:
   - Wn konto 24 „Rozrachunki z właścicielem”,
   - Ma konto 01 „Środki trwałe”.
3. Zmniejszenie kapitału właściciela:
   - Wn konto 80 „Kapitał właściciela”,
   - Ma konto 24 „Rozrachunki z właścicielem”.

Gdyby wycofany z działalności środek trwały został uprzednio całkowicie zamortyzowany, wówczas jego wyksięgowanie z ksiąg rachunkowych mogłoby przebiegać zapisem:

• Wn konto 07 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych”,
• Ma konto 01 „Środki trwałe”.

Faktura wewnętrzna, wystawiona w celu wykazania VAT należnego z tytułu przekazania środka trwałego na cele prywatne, może zostać zaewidencjonowana:

• Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne”,
• Ma konto 22 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”.

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.