Usługi opodatkowane w UE a faktura VAT: termin wystawienia

Przeczytaj także: Transport w UE i krajowy: przeliczanie walut

Przypomnijmy, dodany z dniem 01 stycznia 2010 r. art. 28b ustawy o podatku od towarów i usług wskazuje podstawową zasadę określania miejsca opodatkowania świadczenia usług. Zgodnie z nim miejscem tym jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania. Jeżeli jednak usługi te są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba lub stałe miejsce zamieszkania, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności. Z kolei w przypadku gdy usługobiorca nie posiada siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym zwykle prowadzi on działalność lub w którym ma on miejsce zwykłego pobytu. Wyjątki od tej zasady zostały określone w dalszych przepisach ustawy o VAT.

Aby natomiast określić moment powstania obowiązku podatkowego, należy sięgnąć m.in. do art. 109 ust. 3a ustawy o VAT. Przepis ten mówi, iż podatnicy świadczący usługi, których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju. W przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 ust. 19a i 19b.

Art. 19 ust. 19a ustawy o VAT wskazuje natomiast, iż w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usług, z tym że:

1. usługi, dla których, w związku z ich świadczeniem, ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności, do momentu zakończenia świadczenia tych usług;
2. usługi świadczone w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla których, w związku z ich świadczeniem, w danym roku nie upływają terminy rozliczeń lub płatności, uznaje się za wykonane z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tych usług.

Art. 19 ust. 19b ustawy o VAT dodaje, iż do usług, o których mowa wyżej przepis ust. 11 stosuje się odpowiednio. Ten natomiast mówi, że jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Tym samym w przypadku usług, których miejscem opodatkowania nie jest Polska, a miejsce to ustala się zgodnie z art. 28b, obowiązek podatkowy powstaje co do zasady w chwili ich wykonania (z wyjątkami wymienionymi wyżej).

Termin wystawiania faktur VAT na tego typu usługi został natomiast określony w znowelizowanym z dniem 01 stycznia 2010 r. §11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Z jego aktualnego brzmienia wynika, iż w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT, fakturę VAT należy wystawić nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego i nie wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem tego obowiązku.

Zgodnie z powyższym zatem w przypadku wykonania np. usług na ruchomym majątku trwałym kontrahenta unijnego, fakturę VAT należy wystawić najpóźniej w dniu wykonania tej usługi.