Wspólne rozliczenie małżonków: podpis jednego?

Przeczytaj także: Gdy zasady ogólne to kwota wolna od podatku

Małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów (art. 6 ust. 1 updof). Jednakże ci małżonkowie, którzy podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (a w pewnych sytuacjach także i wtedy, gdy jest to ograniczony obowiązek podatkowy), między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c. W takim przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków. Tak stanowi art. 6 ust. 2 updof.

Wspólne opodatkowanie możliwe jest również wtedy, gdy jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów opodatkowanych na zasadach ogólnych, lub osiągnął je w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku (art. 6 ust. 3 updof).

Aby jednak wspólne rozliczenie było możliwe, do żadnego z małżonków nie mogą mieć zastosowania przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym czy ustawy o podatku tonażowym. Jeżeli zatem chociażby jeden z małżonków osiągał przychody opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym, czy też kartą podatkową, wspólne rozliczenie nie będzie możliwe. Podobnie jest w sytuacji, gdy jeden (bądź oboje) z małżonków korzysta z opodatkowania podatkiem liniowym. Co ważne, nie jest tutaj istotne to czy, z działalności opodatkowanej na powyższych zasadach osiągnięto jakikolwiek dochód, stratę, czy też nawet działalność była zawieszona bądź zlikwidowana w trakcie roku. Sam fakt stosowania tych przepisów wyklucza prawo do wspólnego złożenia zeznania rocznego.

Wyjątkiem są tutaj przychody z tzw. prywatnego najmu opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym. Art. 6 ust. 9 updof mówi bowiem, że w takiej sytuacji podatnicy nie są pozbawieni prawa do wspólnego złożenia zeznania rocznego.

W przytoczonym wyżej art. 6 ust. 2 updof ustawodawca wskazał, że kolejnym warunkiem wspólnego złożenia zeznania rocznego jest wyrażenie takiego wniosku w składanym rozliczeniu. Czynność ta polega na zaznaczeniu odpowiedniego kwadratu na pierwszej stronie PIT-a oraz złożenia podpisów przez podatników na jego końcu. Należy przy tym pamiętać, że taki sposób rozliczenia jest możliwy tylko wówczas, gdy wniosek ten zostanie wyrażony w zeznaniu podatkowym złożonym przed upływem ustawowo przewidzianego terminu, czyli do 30 kwietnia roku następującego po tym, za który jest składane zeznanie (ponieważ w 2011 roku 30 kwietnia przypada w sobotę, termin złożenia zeznań za rok 2010 przesuwa się na 2 maja).

Ustawą z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ustawodawca zmodyfikował zasady wspólnego rozliczania się małżonków. Modyfikacji uległ m.in. art. 6 ust. 2 updof, którego aktualne brzmienie zostało wyżej przytoczone. Istotniejszą zmianę przyniósł jednak nowo dodany art. 6 ust. 2a updof, w którym to ustawodawca wskazał, że wniosek, o którym mowa w ust. 2, może być wyrażony przez jednego z małżonków. Wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Co ważne, zmiana ta obowiązuje już przy składaniu zeznań rocznych za rok 2010.